آندربایت

فهرست مطالب

دندان‌ها می‌توانند تأثیر زیادی بر سلامت و تندرستی کلی شما داشته باشند. داشتن دندان‌های صاف و سفید می‌تواند عزت نفس و اعتماد به نفس شما را افزایش دهد؛ اما قرار نیست دندان‌ها همیشه صاف و مستقیم رشد کنند. وقتی دندان‌ها صاف و مستقیم نباشند، می‌توان از روش‌های مختلفی برای مرتب کردن آن‌ها استفاده کرد؛ اما گاهی برای انجام این کار باید زمان و هزینه زیادی صرف کرد. همیشه هم صرفاً صاف نبودن دندان‌ها مشکل نیست و ممکن است حتی دندان‌های بالا و پایین فرد به خوبی روی هم ننشینند. فک انسان دو بخش بالایی و پایینی دارد. اگر بخش پایینی جلوتر از بخش بالایی باشد، فرد دچار مشکلاتی در جویدن، حرف زدن، هضم غذا و… می‌شود. به این حالت آندربایت (Underbite) گفته می‌شود. در این مقاله قصد داریم به چیستی آندربایت و نحوه درمان آن بپردازیم. با ادامه این مطلب ما را همراهی کنید.

آندربایت چیست؟

آندربایت که با نام‌های دیگری مانند مال اکلوژن کلاس ۳ و پروگناتیسم، شناخته می‌شود یک عارضه است که در آن فک تحتانی (پایینی) فرد کمی جلوتر از فک فوقانی (بالایی) آن قرار دارد. این عارضه که می تواند ناشی از عادات کودکی، وراثت، تومور و صدمات فیزیکی باشد، در موارد خفیف خود، معمولا مشکلی برای فرد ایجاد نمی‌کند؛ اما در موارد شدیدتر ممکن است مشکلات برای فرد در جویدن، تکلم و زیبایی و.. ایجاد نماید. دقت کنید این عارضه هم مانند هر عارضه دیگری در دندانپزشکی قابل درمان است. اگر می‌‍خواهید مشکلات احتمالی که آندربایت برای شما ایجاد می‌ک‍ند و راه های و نحوه جراحی آن و یا راه های پیشگیری این عارضه در کودکان و درمان آن در بزرگسالان را بدانید؛ خواندن این مقاله می‌تواند به شما کمک نماید.

انواع آندربایت:

• آندربایت دندانی: در این حالت تنها دندان‌ها هستند که جلو زده‌اند اما فک پایین بیرون زده نیست و در جای درست خود قرار دارد.
• آندربایت اسکلتی: در این حالت استخوان فک نیز به سمت جلو آمده است و مشکل ریشه ژنتیکی دارد.

تفاوت آندربایت و اوربایت در چیست؟

در مقابل آندربایت مشکلی وجود دارد که اوربایت نام دارد. به اوربایت، دیپ بایت هم گفته می‌شود. در این حالت دندان‌های فک بالا جلوتر از دندان‌های فک پایین قرار دارند. اوربایت معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که فرد فک پایینی کوچکی دارد، یا فک پایین از فک بالایی کوتاه‌تر است. این مشکل نیز درجات مختلفی دارد و در موارد شدید فرد در صحبت کردن و غذا خوردن دچار مشکل می‌شود. برای درمان این مشکل از روش‌های مختلفی همچون جراحی فک، ماسک مخصوص، گسترش‌دهنده‌های فک و… استفاده می‌شود. نکته مهم دیگر این است که اوربایت رایج‌تر از آندربایت است و معمولاً افراد زیادی هستند که به نوع خفیف آن دچار هستند.

عوارض آندربایت چیست؟

آندربایت می‌تواند عوارض زیادی را برای سلامت جسمی و حتی روانی شما ایجاد کند، به همین دلیل است که برای داشتن یک زندگی سالم بهتر است آن را درمان کنید. اما اگر آندربایت خود را درمان نکنیم چه اتفاقی می‌افتد؟ در ادامه برخی از شایع‌ترین عوارض آندربایت را بررسی میکنیم. 

احساس درد

بیرون‌زدگی فک فشار زیادی به بدن وارد می‌کند و باعث ایجاد شرایط دردناکی مانند سردرد، گوش درد و البته درد در فک می‌شود. این مشکل در نهایت می‌تواند منجر به بروز یک بیماری مزمن مفصلی به نام TMD شود.

اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMD)

آندربایت می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی در مفصل گیجگاهی فکی شما شود. این بخش از فک مانند لولایی است که جمجمه را به فک شما متصل می‌کند. وقتی TMD دارید، ممکن است احساس کنید که این لولا در یک موقعیت قفل شده است. هنگام تلاش برای حرکت دادن آن، ممکن است صدای ترکیدن بشنوید. این حالت می‌تواند دردناک باشد.

دندان‌های نامرتب

بایت بیرون زده به دندان‌ها فشار وارد می‌کند. به طوری که وقتی دندان‌ها رشد می‌کنند نامرتب (کج شدن) می‌شوند و همین امر می‌تواند باعث فشار اضافی بر بدن شود.

پوسیدگی و شکستگی دندان

ساییدگی و پارگی ناشی از ناهماهنگی بایت، مینای دندان را فرسایش می‌دهد و همین مشکل باعث ضعیف شدن دندان‌ها می‌شود. این مشکل، دندان‌های فرد را بیشتر در معرض خطر پوسیدگی و شکستگی دندان قرار می‌دهد.

بیماری و عفونت لثه

نامرتب بودن دندان‌ها و پوسیدگی آن‌ها می‌تواند زمینه‌های رشد باکتری‌ها را ایجاد کند و همین امر هم می‌تواند منجر به بیماری و عفونت لثه شود.

مشکل در جویدن، بلع، صحبت کردن و تنفس

بسته به شدت آندربایت، بیرون‌زدگی فک می‌تواند بر توانایی فرد در جویدن و بلع صحیح تأثیر بگذارد. آن‌ها همچنین ممکن است در هنگام صحبت کردن، نوک زبانی حرف بزنند یا لکنت پیدا کنند. علاوه بر این، شرایطی را تجربه کنند که بر تنفس آن‌ها به ویژه هنگام خواب تأثیر می‌گذارد، مثلاً ممکن است دچار خروپف و آپنه خواب شوند. آپنه خواب وضعیتی است که در آن فرد چندین بار در طول خواب دچار تنگی نفس می‌شود و تنفس وی متوقف می‌شود. در نتیجه فرد نمی‌تواند خوب بخوابد و در طول روز خسته می‌ماند.

تغییر شکل صورت

آندربایت همچنین می‌تواند به طرز چشمگیری شکل صورت افراد را تغییر دهد و باعث شود چانه بیرون زده و بسیار بزرگ‌تر از آنچه هست به نظر برسد. علاوه بر این، چهره فرد مسن‌تر نشان داده می‌شود.

عزت نفس پایین

درد مزمن، مشکلات روزمره در خوردن و صحبت کردن و تغییر شکل صورت نیز می‌تواند باعث پایین آمدن عزت نفس شود و بر سلامت روان فرد تأثیر منفی بگذارد.

بوی بد مزمن (هالیتوزیس)

این مشکل می‌تواند باعث ایجاد عفونت باکتریایی در دهان شود و بوی بد شدیدی را در دهان ایجاد کند.

عوامل و دلایلی که باعث به وجود آمدن آندربایت می شود

آیا به وجود آمدن آندربایت دلیل خاصی دارد؟ آندربایتمی‎‌تواند نتیجه عادات بد در کودکی و یا ریشه در ژنتیک داشته باشد، البته عوامل دیگر زیادی می‌تواند باعث ایجاد آندربایت در افراد شود؛ در واقع این عارضه به معنای تراز و همسان نبودن دو فک تحتانی و فوقانی است که می‌تواند دلایل زیادی در به وجود آمدن این نوع مال اکلوژن دخیل باشند، مانند:

وراثت

بیشترین عاملی که در ایجاد آندربایت دخیل است، وراثت و یا همان ژنتیک افراد است. به یاد داشته باشید که هر یک از والدین که دچار آندربایت باشد می‌تواند این عارضه را به نسل بعد خود منتقل نماید و کودکانی متولد شوند که دارای فک کوچک هستند که در بزرگسالی ایجاد آندربایت نماید.

عادات غلط در کودکی

برخی عادات غلط در کودکی می‌تواند، باعث ایجاد مشکلاتی مانند؛آندربایت در بزرگسالی شوند. دقت نمایید که دندان ها و فک یکی از بخش های از بدن هستند که بسیار تحت تاثیر عادات بد در کودکی قرار می‌گیرند، پس اگر دارای نوزاد تازه متولد شده هستید و نگران مشکلات و عارضه هایی که ممکن است در آینده برای او ایجاد شود، هستید. این موارد را به یاد داشته باشید:

• اجازه ندهید کودک شما بیش از حد انگشت شست خود را بمکد.
• اگر کودک شما عادت دارد که با زبان به دندان های فک پایین خود فشار وارد نماید، این عادت را از او دور کنید.
• در کودکان بالای سه سال پستانک استفاده نکنید؛ مکیدن در طولانی مدت باعث ایجاد آندربایت در کودکان می‌شود.
• تغذیه طولانی مدت از شیشه شیر

بیشتر بدانید: فاصله بین دندان کودکان + درمان و پیشگیری

تومورها

توجه داشته باشید که گاهی شما دارای تومورهایی در ناحیه فک پایینی خود هستید، این تومورها قابل درمان هستند و می توانید آن ها را به راحتی خارج نمایید؛ اما ممکن است که دچار عوارض این تومور ها شوید که یکی از عوارض ماندگار بعد از آن ها ایجاد آندربایت در شما است.

صدمات وارد شده به فک

استخوان های فک به گونه ای هستند که بعد ایجاد آسیب در آن ها، هرگز به صورت صحیح در کنار یکدیگر قرار نخواهند گرفت و این موضوع به این معنا است که اگر در ناحیه فک شما آسیب و یا صدماتی سنگین وارد شود، شما دچارآندربایت خواهید شد حتی اگر شکستگی در ناحیه فک شما به طور کامل درمان گردد.

راه های درمان آندربایت

اکثر مردم با دندان‌های کاملاً هم تراز به دنیا نمی‌آیند. معمولاً دندان‌هایی که کمی نامرتب هستند، نیازی به درمان پزشکی ندارند. با این حال، اصلاح آندربایت، به خصوص زمانی که شدید باشد، می‌تواند مزایای زیادی داشته باشد. با درمان این مشکل تمیز کردن دندان‌ها آسان‌تر خواهد شد. علاوه بر این، احتمال پوسیدگی و بیمارهای لثه نیز کاهش پیدا می‌کند. همچنین فشار کمتری روی دندان‌ها، فک‌ها و عضلات صورت خود احساس خواهید کرد. مورد دیگر نیز کاهش احتمال شکستگی دندان و احساس درد در ناحیه گیجگاهی فک است. در ادامه روش‌های درمان این مشکل را بررسی می‌کنیم.

درمان در منزل

نمی‌توان این مشکل را به صورت کامل در خانه ترمیم کرد اما می‌توان با درست مسواک زدن و نخ دندان کشیدن در زمان اصلاح این مشکل، سرعت بهبودی را تسریع بخشید. برای درمان باید حتماً به دندان پزشک مراجعه کنید. بخش مهمی از درمان را دندان‌های سالم تشکیل می‌دهند. اگر دندان‌های سالمی داشته باشید، زودتر می‌توانید این مشکل را رفع کنید. برای همین هم همیشه مسواک بزنید و نخ دندان بکشید. دندان‌های خود را روی دو بار مسواک بزنید. مسواک زدن باید دو دقیقه طول بکشد. حداقل دو بار در سال به دندان پزشک مراجعه کنید تا در صورت بروز مشکل بتوانید سریع‌تر اقدام کنید.

درمان پزشکی

درمان پزشکی تنها راه برای اصلاح واقعی آندربایت و تراز صحیح دندان‌ها است. حداقل، درمان پزشکی می‌تواند ظاهر آندربایت را بهتر بهبود بخشد. درمان Underbite می‌تواند مزایای زیادی داشته باشد:

• دندان‌ها را بهتر می‌توانید تمیز کنید.
• لثه‌ها کمتر در معرض خطر قرار می‌گیرند.
• فشار کمتری به فک‌ها، دندان‌ها، ماهیچه‌های صورت وارد می‌شود.
• امکان آبسه دندان کاهش می‌یابد.
• احتمال شکستگی یا از دست دادن دندان کاهش پیدا می‌کند.
• احتمال ابتلا به اختلال مفصل گیجگاهی فکی را کاهش می‌دهد.

در ادامه روش‌های درمان آندربایت را توضیح می‌دهیم.

• استفاده از بریس و ارتودنسی دندان: معمولاً از این روش برای اصلاح دیپ بایت استفاده می‌شود. سیم‌کشی باید زیر نظر متخصص ارتودنسی انجام شود. سیم‌ها در زمان صحبت کردن و لبخند زدن مشخص هستند. در موارد خفیف آندربایت، بریس‌ها می‌توانند به صاف شدن دندان‌ها و تراز مجدد فک شما کمک کنند. از این روش برای کودکان و نوجوانان می‌توان استفاده کرد.
  چنانچه آندربایت شدیدی باشد؛ انجام ارتودنسی دندان موثر نخواهد بود! اما اگر شما دچار عارضه آندربایت خفیف باشید، و تعداد کمی از دندان های شما درگیر این عارضه شده باشند و بیرون زدگی فک تحتانی شما کم باشد، متخصص دندانپزشک می‌تواند برای شما ارتودنسی تجویز نماید و با این کار دندان ها و فک شما اصلاح شود. که در این صورت کم بودن آندربایت متخصص ارتودنسی از سیم ها و بریس های پلاستیکی برای شما استفاده خواهد کرد.
• استفاده از ماسک صورت: همان‌طور که از نام آن پیداست، ماسک صورت وسیله‌ای است که روی صورت شما قرار می‌گیرد. ماسک روی پیشانی و چانه شما قرار می‌گیرد. کش های آن به فک بالایی شما و سپس به دستگاه متصل می‌شوند. ایده پشت این روش آن است که فک بالایی را به سمت جلو کشیده شود تا هر دو بخش بالا و پایین تراز شوند. ماسک صورت معمولاً باید به مدت ۱۶ ساعت در روز و برای حدود یک سال استفاده شود. بهتر است از این روش برای کودکان زیر ۸ سال استفاده شود. هر چند در نوجوانان هم جواب می‌دهد.
• گسترش‌دهنده‌های فک بالا: گسترش‌دهنده فک بالا توسط یک پیچ مرکزی در جای خود محکم می‌شود و روی دندان‌های عقب فک بالا قرار می‌گیرد. هدف از این روش بزرگ کردن فک بالا، گسترش قوس دندانی و تغییر موقعیت دندان‌ها در داخل استخوان است. با این حال، استفاده از این روش بستگی به پاتولوژی فک بالا و فک پایین دارد.
• کشیدن دندان: با کشیدن چند دندان می‌توان فشار و ازدحام بیش از حد را کاهش داد. با این کار اصطلاحاً فک سبک می‌شود. از این روش اغلب در موارد خفیف تا متوسط آندربایت استفاده می‌شود.
• جراحی: از جراحی زمانی استفاده می‌شود که این مشکل بسیار شدید باشد و سایر گزینه‌‌های درمانی مؤثر نباشند. همیشه نیازی نیست از این روش استفاده شود. جراحی ارتوگناتیک نمونه‌ای از جراحی فک است. این تکنیک مستلزم جداسازی استخوان‌های فک و ایجاد تنظیمات آن بر اساس صورت فرد است.
  متخصص در طی جراحی می‌تواند یکی از اصلاحات زیر را پیش بگیرد:
  • عقب کشیدن فک تحتانی
  • جلوکشیدن فک بالایی
  • تغییر شکل کلی در فک
  • استفاده از سیم یا پیچ اسکرو و صفحات مخصوص

نکته: اگر شکاف کام و لب دارید، ممکن است قبل از درمان آندربایت نیاز به ترمیم شکاف لب و کام شما باشد.

توجه کنید که راه های درمانی زیادی برای این نوع عارضه مطرح گشته به گونه که هر کدام می‌تواند در درجات مختلف آندربایت را درمان کنند؛ از جمله این درمان ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

دو نکته مهم

توجه داشته باشید که جراحی فک ممکن است که با درصد بالا شما را درمان کند، اما می‌تواند عوارضی نیز به همراه داشته باشد؛ مانند مشکلات مربوط به بیهوشی، خونریزی و عفونت و یا…

توجه کنید هر چه در سنین کمتر اقدام به رفع مشکل آندربایت نمایید، مشکلات و هزینه های کمتری متحمل خواهید شد.

آندربایت در کودکان

هرچه زودتر به آندربایت رسیدگی شود، بهتر است. اگر آندربایت کودک شدید باشد، والدین باید حداقل تا سن ۷ سالگی صبر کنند تا بتوانند از درمان اصلاحی مانند بریس استفاده کنند؛ یعنی باید صبر کرد تا دندان‌های دائمی شروع به رویش کنند. در مطالعات آمده است که برای درمان کوتاه مدت می‌توان از ماسک‌های صورت استفاده کرد. این ماسک‌ها می‌توانند در کودکان مؤثر باشند؛ اما برای درمان کامل باید از راه‌حل‌های بهتری استفاده کرد.

اگر کودک شما دچار آندربایت شدید است، به خصوص اگر ناشی از نقص مادرزادی مانند شکاف لب باشد، جراحی زود هنگام ممکن است کمک‌کننده باشد. با دندانپزشک و پزشک کودک خود صحبت کنید تا ببینید چه روش درمانی را توصیه می‌کنند. از جراحی باید تنها زمانی استفاده کرد که این مشکل شدید است.

سوالات متداول

1. آندربایت چیست؟

آندربایت حالتی است که در آن دندان و فک پایینی جلوتر از فک بالایی باشد.

2. علل بروز آندربایت چیست؟

ژنتیک، آسیب‌دیدگی فک و دندان، عادات بد کودکی، تومور

3. عوارض آندربایت چیست؟

احساس درد در دندان و فک، بوی بد دهان، مشکل خواب، مشکلات گفتاری، مشکل در غذا خوردن، اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMD)، پوسیدگی دندان، بیماری‌های لثه، دندان‌های نامرتب، تغییر شکل صورت، پایین آمدن عزت و اعتماد به نفس.

کلام آخر

در این مقاله به بررسی آندربایت و روش‌های درمان آن پرداختیم. علاوه بر این، علل بروز این مشکل و عوارض آن را نیز بررسی کردیم. این مشکل اغلب ریشه ژنتیکی دارد و با استفاده از روش‌های مختلفی همچون بریس، جراحی، ماسک صورت و… می‌توان آن را درمان کرد. نظر شما در این باره چیست؟ آیا شما نیز دچار این مشکل هستید؟ لطفاً نظرات و تجربیات خود را در بخش دیدگاه با ما در میان بگذارید.

کلینیک دندانپزشکی سریتا میتواند با ارائه کلیه خدمات مربوط به اصلاح و ترمیم دندان، شما را از شر دندان های معیوب خلاص کرده و لبخندی زیبا را به شما هدیه دهد. در صورت نیاز به مشاوره و راهنمایی در رابطه با انتخاب روش مناسب برای ترمیم دندان های خود، می توانید با ما تماس حاصل فرمایید.