پست و کور دندان چیست و چگونه انجام می‌شود؟

فهرست مطالب

پست و کور دندان روشی برای ترمیم دندان است که معمولاً برای بیمارانی که آسیب شدیدی به دندان‌هایشان وارد شده است، استفاده می‌شود. این روش مزایا و معایبی دارد و ما قصد داریم در این مقاله به بررسی پست و کور دندان، کاربردها، انواع و نحوه انجام آن بپردازیم. با ادامه این مطلب ما را همراهی کنید.

پست و کور دندان چیست؟

پست و کور دندان روشی است که برای بازیابی ساختار و عملکرد دندان آسیب دیده یا پوسیده استفاده می‌شود، مخصوصا در مواردی که پر کردن دندان به روش سنتی پاسخگو نیست. این روش به طور کلی شامل استفاده از یک پست است که در کانال ریشه دندان قرار می‌گیرد و یک کور که از ماده‌ای شبیه به دندان واقعی ساخته می‌شود و برای جایگزینی قسمت از دست رفته یا آسیب دیده دندان استفاده می‌شود.

کاربردهای پست دندان چیست؟

این روش شامل قرار دادن پایه‌ای در کانال ریشه دندان و استفاده از ماده‌ای مرکزی برای جایگزینی ساختار دندان از دست رفته یا آسیب دیده می‌شود. ساختار به دست آمده می‌تواند ثبات، عملکرد و ظاهر دندان آسیب دیده را بهبود دهد. در اینجا چند کاربرد متداول برای پست و کور دندان را می‌آوریم.

پوسیدگی و آسیب دیدن دندان

پوسیدگی یا آسیب دیدن دندان یکی از رایج‌ترین دلایل استفاده از پست و کور دندان است. مخصوصا در مواردی که پوسیدگی یا آسیب یکپارچگی ساختار دندان را به خطر انداخته باشد. پر کردن سنتی ممکن است برای ایجاد تکیه‌گاه و ساختار موردنیاز دندان کافی نباشند. در این موارد ممکن است از پست و کور دندان استفاده شود. پست را در کانال ریشه قرار می‌دهند و مواد کور روی ساختارهای باقی مانده از دندان آسیب دیده اعمال می‌شود. این کار ثبات و عملکرد دندان را بازیابی می‌کند و می‌توان دوباره از دندان استفاده کرد.

بیشتر بدانید : تفاوت پست دندان با ایمپلنت

جبران آسیب وارد شده در درمان ریشه

از این روش برای درمان دندان‌هایی استفاده می‌شود که دچار عفونت یا پوسیدگی شدید شده‌اند. این درمان می‌تواند ساختار دندان را تضعیف کند و آن را مستعد آسیب یا حتی شکستگی کند. در این موارد ممکن است از پست و کور دندان برای بازیابی استحکام و عملکرد دندان استفاده شود. وقتی پست را در کانال ریشه قرار می‌دهند، این بخش از دندان مقاومت بیشتری پیدا می‌کند.

تکیه‌گاهی برای تاج یا بریج دندان

گاهی برای این که تاج یا بریج بهتر در دندان نصب شوند، از پست و کور استفاده می‌شود. وقتی پست را در کانال ریشه قرار دهند و کور را روی ساختار دندان باقی مانده نصب کنند، تاج یا بریج بهتر روی این دو نصب می‌شود. همین امر باعث ثبات بیشتری می‌شود و می‌تواند از شل شدن یا جا به جایی تاج یا بریج جلوگیری کند.

اهداف زیبایی

گاهی پست و کور با اهداف زیبایی نصب می‌شوند. به عنوان مثال اگر دندان‌های جلو به شدت تغییر رنگ داده یا شکسته باشند، می‌توان از پست و کور استفاده کرد. پس از انجام این کار می‌توان روکش دندان را نصب کرد تا ظاهری طبیعی ایجاد شود.

جایگزین کردن دندان از دست رفته

از پست و کور به همراه ایمپلنت می‌توان برای جایگزین کردن دندان‌های از دست رفته استفاده کرد. در این حالت پست را در ایمپلنت قرار می‌دهند. همین امر باعث ثبات بیشتر تاجی که در بالای ایمپلنت قرار می‌گیرد، می‌شود.

بیشتر بدانید : کاشت دندان

در زمان انتخاب این روش درمانی باید به عوامل مختلفی توجه شود. آیا پست و کور روش درمانی مناسبی است؟ آیا وضعیت ساختار باقی مانده دندان، اندازه و شکل حفره، سلامت دهان و دندان و سلامت کلی بیمار برای اجرای این روش مناسب است؟ دندان‌پزشک باید تمامی این موارد را بررسی کند تا در نهایت تصمیم بگیرد که این روش کارساز است یا خیر.

بیشتر بدانید : ایمپلنت دندان

انواع پست و کور دندان

پست و کور دندان انواع مختلفی دارد که هر کدام مزایا و محدودیت‌های خاص خود را دارند. در ادامه انواع آن را بررسی می‌کنیم.

پست‌های فلزی

پست‌های فلزی از پرکاربردترین انواع هستند. این پایه‌ها از فولاد ضدزنگ، تیتانیوم یا آلیاژ تیتانیوم ساخته می‌شوند. آن‌ها به دلیل استحکام، دوام و توانایی پشتیبانی از تاج یا بریج دندان محبوبیت دارند. پست‌های فلزی نسبتاً ارزان هستند و نصب آن‌ها نیز راحت است. با این وجود ممکن است موجب بروز حساسیت به دما در برخی از افراد شوند. علاوه بر این، میله‌های فلزی ممکن است در زیر تاج یا بریج دندان قابل مشاهده باشند که این امر می‌تواند ظاهر دندان را تحت تاثیر قرار بدهد.

پست‌های تقویت شده با فیبر

این پست‌ها نوع مدرن‌تری نسبت به مدل فلزی هستند. این پست ها از مواد کامپوزیتی ساخته شده‌اند و با الیافی مانند پلی‌اتیلن یا شیشه تقویت شده‌اند. قدرت و انعطاف‌پذیری این نوع از پست‌ها بالا است و به راحتی با شکل کانال ریشه سازگار می‌شوند. از دیگر مزایای این نوع، کمتر دیده شدن در زیر تاج یا بریج دندان است. این موارد موجب شده است تا این مدل گران‌تر از نوع فلزی باشد و برای نصب آن به تجهیزات و تخصص خاصی نیاز است.

پست‌های زیرکونیا

این پست‌ها از ماده سرامیکی به نام زیرکونیا ساخته می‌شوند. زیرکونیا یک ماده قوی و زیست سازگار است که در برابر سایش، خوردگی و لکه شدن مقاوم است. پست‌های زیرکونیا به دلیل ظاهر زیبا و توانایی تقلید رنگ طبیعی و شفافیت دندان محبوب هستند. این مدل از پست‌ها ضد حساسیت هستند و مناسب افرادی هستند که به فلزات آلرژی دارند. همین امر باعث می‌شود تا گران‌تر از انواع دیگر باشند.

پست‌های Cast metal

این نوع پست‌ها از آلیاژ فلزی مانند طلا یا نقره ساخته می‌شوند. این پست ها به صورت سفارشی و متناسب با شکل و اندازه کانال ریشه دندان ساخته می‌شوند. این نوع امکان انطباق دقیق با شکل طبیعی دندان را فراهم می‌کند. از دیگر مزایای این مدل، استحکام و دوام بالای آن است. این مورد معمولاً مناسب افرادی است که حفره‌های بزرگ و پیچیده‌ای در دهان خود دارند. با این حال، ممکن است گران‌تر از انواع دیگر پست ها باشند و به زمان آماده‌سازی طولانی‌تری نیاز داشته باشند.

پست‌های پیش ساخته

پست‌های پیش ساخته نوعی از پست دندانپزشکی هستند که از پیش ساخته شده و در اشکال و اندازه‌های مختلف موجود هستند. آن‌ها به طور معمول از فلز یا مواد تقویت شده با الیاف ساخته می‌شوند و به راحتی می‌توان آنان را نصب کرد. پست‌های پیش ساخته ممکن است گزینه خوبی برای بیمارانی باشد که نیاز به ترمیم سریع و ساده دارند. با این حال، این موارد ممکن است به اندازه پست‌های سفارشی استحکام یا پایداری نداشته باشند و در زیر تاج یا بریج دندان بیشتر قابل مشاهده باشند.

مراحل انجام پست و کور دندان

برای انجام پست دندان ابتدا باید به دندان‌پزشک مراجعه کنید تا دندان‌های شما به خوبی معاینه و بررسی شوند. پزشک میزان آسیب را بررسی می‌کند. علاوه بر این نیاز به عکس‌برداری هم هست. پس از بررسی عکس دندان‌پزشک تصمیم می‌گیرد که آیا این روش برای شما مناسب است یا خیر. در جلسه‌ای که قرار است پست دندان انجام شود، ابتدا ناحیه موردنظر را بی‌حس می‌کنند تا بیمار در حین درمان دچار درد نشود.

گاهی باید ابتدا درمان کانال ریشه انجام شود. این مورد زمانی اجرا می‌شود که به پالپ داخلی دندان آسیب وارد شده باشد. آموزش بافت عفونی یا ملتهب را برمی‌دارد تا فضایی برای قرار دادن پست در کانال ریشه ایجاد شود. وقتی این کار انجام شد دندان‌پزشک هرگونه پوسیدگی و قسمت‌های آسیب دیده را با دستگاه‌های مخصوص جدا می‌کند. بعد از آماده شدن حفره دندان‌پزشک پوست را در کانال ریشه قرار می‌دهد. برای اطمینان از محکم شدن پست چسب مخصوصی به آن می‌زنند.

مرحله بعد دندان‌پزشک کور را در اطراف پست قرار می‌دهد تا زیرسازی‌های لازم برای تاج دندان ایجاد شود. پس از این کار باید ساختار کور را به گونه‌ای شکل داد که با شکل اصلی دندان مطابقت داشته باشد و ترمیم نهایی ظاهر طبیعی پیدا کند. بعد از انجام این کار دندان‌پزشک یک پوشش موقت برای محافظت از دندان در حال ترمیم قرار می‌دهد تا زمانی که تاج در لابراتوار آماده شود.

پس از آماده شدن تاج دندان‌پزشک آن را روی زیرسازی ایجاد شده قرار می‌دهد و در صورت نیاز بخش‌های بزرگ و نامتقارن آن را شکل می‌دهد تا بیمار احساس راحتی بیشتری داشته باشد.

بهترین زمان برای انجام پست و کور

زمان قرار دادن پست و کور دندان مهم است زیرا می‌تواند بر موفقیت کلی عمل تأثیر بگذارد. بهترین زمان برای قرار دادن پست و کور پس از اتمام درمان ریشه است. علت این امر هم آن است که در درمان ریشه بخش عفونی و آسیب دیده را از داخل دندان خارج می‌کنند و فضایی برای قرار دادن پست در کانال ریشه ایجاد می‌شود. سپس باید منتظر ماند تا دندان به طور کامل بهبود پیدا کند و وضعیت آن ثابت شود. 

این امر ممکن است بین چند هفته تا چند ماه طول بکشد. اگر بدون توجه به این موارد پست و کور نصب شود، ثبات و ماندگاری زیادی نخواهد داشت. نکته مهم دیگر این است که همه دندان‌ها به پست و کور نیاز ندارند و دندان پزشک باید تمامی دندان‌ها را به طور جداگانه بررسی کند تا تشخیص دهد کدام موارد را می‌توان با این روش درمان کرد.

یکی دیگر از عواملی که می‌تواند بر زمان‌بندی پست و کور دندان تاثیر بگذارد، میزان ساختار باقی مانده دندان است. اگر از ساختار دندان مقدار بسیار کمی باقی مانده باشد، دندان‌پزشک ممکن است قبل از قرار دادن پست و کور، منتظر بماند تا استخوان بیمار در اطراف ریشه دندان بازسازی شود. این فرآیند استئواینتگراسیون نامیده می‌شود و ممکن است چندین ماه طول بکشد تا تکمیل شود. توجه به این نکته ضروری است که همه بیماران کاندیدای استئواینتگراسیون یا استخوان‌سازی نیستند و دندان‌پزشک باید هر مورد را ارزیابی کند.

آیا اجرای پست و کور دندان دردناک است؟

نصب پست و کور درد خاصی ندارد زیرا تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. با این حال ممکن است بیمار کمی ناراحتی و حساسیت را به ویژه در روند بهبودی تجربه کند. پس از عمل ممکن است بیمار کمی درد یا ناراحتی را در ناحیه فک تحت درمان تجربه کند. این امر طبیعی است و پس از چند روز برطرف می‌شود. گاهی هم فرد دچار حساسیت نسبت به دما می‌شود. این امر ممکن است چند هفته‌ای طول بکشد. برای کاهش ناراحتی می‌توانید دستورالعمل‌های زیر را اجرا کنید:

• مصرف مسکن بدون نسخه
• پرهیز از خوردن غذاهای سفت
• استفاده از مسواک نرم
• شستشوی دهان با محلول آب گرم و نمک

با این حال، بیماران ممکن است پس از عمل و در موارد نادر عوارضی را تجربه کنند. این عوارض شامل موارد زیر می‌شود:

۱. عفونت: اگر دندان درمان شده عفونی شود، بیمار ممکن است درد شدید، تورم و تب را تجربه کند. مهم است که بلافاصله با دندان‌پزشک تماس بگیرید. عفونت با آنتی‌بیوتیک قابل‌درمان است.

۲. شل شدن پست: گاهی ممکن است پست دندان شل شود و نیاز به برداشتن یا تعویض داشته باشد. بیماران باید در صورت جابجایی پست، فوراً با دندان‌پزشک خود تماس بگیرند.

۳. سوراخ شدن ریشه: در موارد نادری ممکن است پست در حین عمل، ریشه را سوراخ کند و منجر به التهاب یا عفونت در آن ناحیه شود. مهم است که دندان‌پزشک اقدامات احتیاطی لازم را انجام دهد و از مواد مناسب و باکیفیت برای جلوگیری از سوراخ شدن ریشه استفاده کند.

مزایای پست و کور دندان

این روش درمانی مزایای زیادی دارد که در ادامه آنان را بررسی می‌کنیم.

• بازیابی عملکرد دندان: همان طور که پیشتر توضیح دادیم با این روش می‌توان از باقی مانده دندان آسیب دیده به بهترین نحو ممکن استفاده کرد.
• حفظ ساختار دندان: با اجرای این روش دیگر نیازی نیست دندان آسیب دیده را بکشید.
• برگرداندن ظاهر زیبا: مسلماً پر کردن جای خالی دندان آسیب دیده می‌تواند ظاهر کلی دهان را زیبا کند.
• نتایج طولانی مدت: این روش ماندگاری بالایی دارد. هر چند میزان ماندگاری به نوع مراقبت فرد بستگی دارد.
• نگه‌داری آسان: برای نگه‌داری از این روش نیازی نیست کار خاصی انجام دهید. کافی است بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید. مسواک بزنید. نخ دندان بکشید و هر شش ماه یک بار برای چکاپ به دندان پزشک مراجعه کنید.

معایب پست و کور دندان

این روش در کنار مزایا، نقاط ضعفی هم دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

۱. زمان‌بر بودن: در مقایسه با درمان‌های جایگزین مانند ایمپلنت‌های دندانی، این روش می‌تواند زمان‌بر باشد. برای تکمیل درمان نیاز به چندین قرار ملاقات است.

۲. گران قیمت: هزینه پست دندان می‌تواند بالا باشد؛ زیرا یک روش گسترده و پیچیده است و گاهی زمان زیادی می‌برد.

۳. خطر بروز عوارض: این روش به طور کلی بی‌خطر است، با این حال، خطرات احتمالی مانند سوراخ شدن ریشه یا شل شدن پس از نصب وجود دارد.

۴. خطر عفونت: در درمان‌های دندانی همیشه خطر عفونت وجود دارد، به خصوص اگر دندان قبل از عمل عفونی شده باشد. این امر ممکن است منجر به عوارض بیشتر و جلسات درمانی اضافی شود.

۵. مناسب نبودن برای همه: پست و کور دندان برای همه بیماران مناسب نیست. دندان‌پزشک دندان‌های بیمار را به دقت ارزیابی می‌کند تا تعیین کند این روش مناسب بیمار است یا خیر.

میزان ماندگاری پست و کور دندان

میزان ماندگاری پست و کور دندان به عوامل مختلفی بستگی دارد. ماندگاری این روش به طور متوسط بین ۵ تا ۱۰ سال است. در ادامه عواملی را که روی میزان ماندگاری پست و کور دندان تاثیر می‌گذارند توضیح می‌دهیم.

• کیفیت مواد: قطعاً کیفیت مواد روی میزان ماندگاری پست و کور تاثیر بسیار زیادی می‌گذارد. میزان مقاومت موادی مانند فلزات یا سرامیک‌ها در برابر سایش و شکستگی متفاوت است. معمولاً از نوع سرامیکی استفاده می‌شود زیرا زیبایی و سازگاری بهتری با حرکات دندان دارد.
• محل و وضعیت دندان: موقعیت و وضعیت دندان در حال ترمیم نیز بر طول عمر پست و کور دندان تاثیر می‌گذارد. دندان‌های جلویی ممکن است بیشتر از دندان‌های قدامی دچار ساییدگی شوند. این مورد می‌تواند روی میزان ماندگاری اثر بگذارد.
• بهداشت دهان و دندان: برای نگهداری از پست و کور نیازی نیست کار خاصی انجام بدهید و کافی است بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید. منظور این است که مسواک بزنید و نخ دندان بکشید و هر چند ماه یک‌بار برای معاینه نزد دندان‌پزشک بروید.
• مهارت پزشک: از دیگر عواملی که روی میزان ماندگاری پست و کور تاثیر می‌گذارد، مهارت و تجربه پزشکی است. یک پزشک ماهر از تکنیک‌ها و تجهیزات مناسب و مواد باکیفیت برای انجام کارهای خود استفاده می‌کند. در نتیجه آنچه انجام می‌دهد ماندگاری بیشتری خواهد داشت.

سخن نهایی

در این مقاله به بررسی پست و کور دندان و نحوه انجام آن پرداختیم. این روش مزایا و کاربردهای زیادی دارد و اگر به درستی اجرا شود، ماندگاری بالایی خواهد داشت. دندان‌پزشک پس از معاینه دندان تصمیم می‌گیرد که این روش مناسب دندان آسیب دیده است یا باید از روش‌های درمانی دیگری استفاده شود. نظر شما در این باره چیست؟ لطفاً نظرات، پیشنهادات و تجربیات خود را در بخش دیدگاه با ما در میان بگذارید.

سوالات متداول

1. میزان ماندگاری پست و کور دندان چقدر است؟

میزان ماندگاری پست دندان به عوامل مختلفی بستگی دارد ولی در مجموع بین ۵ تا ۱۰ سال دوام می‌آورد.

2. آیا می‌توان در صورت پوسیدگی دندان از پست و کور استفاده کرد؟

در صورتی که پوسیدگی شدید باشد و امکان استفاده از روش پر کردن سنتی وجود نداشته باشد، می‌توان از پست و کور استفاده کرد.

3. آیا پست و کور دندان دردناک است؟

خیر این روش به خودی خود دردناک نیست زیرا دندان‌پزشک از بی‌حسی استفاده می‌کند. احساس درد خفیف پس از انجام این کار طبیعی است و پس از چند روز رفع می‌شود.