زرد شدن دندان بعد از ارتودنسی

فهرست مطالب

بسیاری از کودکان، نوجوانان و بزرگسالان از بریس های ارتودنسی برای اصلاح بی نظمی های دندان هایشان استفاده می کنند و نتایج شگفت انگیزی به دست می آورند. با این حال، برخی از بیماران پس از برداشتن بریس ها متوجه ایجاد لکه و زرد شدن دندان هایشان می شوند. آخرین چیزی که پس از ماه ها پوشیدن بریس و مراجعات مکرر به دندانپزشکی انتظارش را دارید، زرد شدن دندان هایتان است. اما این یک اتفاق بسیار رایج است و دلایل مختلفی دارد.

خوشبختانه، اجتناب از این مسئله چندان دشوار نیست. در مطلب امروز به دلایل زرد شدن دندان بعد از ارتودنسی و نحوه جلوگیری از این مشکل می پردازیم. همچنین در مورد روش های درمان زردی دندان ها پس از برداشتن بریس صحبت خواهیم کرد. مقاله مفید امروز را از دست ندهید!

ارتودنسی چیست و چه تأثیری بر رنگ دندان ها دارد

برای آنکه به خوبی متوجه شویم چرا دندان ها بعد از ارتودنسی زرد می شوند، لازم است ابتدا بدانیم ارتودنسی چیست و چه تأثیری بر رنگ دندان ها دارد.

بیشتر بدانید : ارتودنسی دندان چیست؟

تعریف ارتودنسی و نیازمندی های آن

ارتودنسی شاخه ای از دندانپزشکی است که هدف آن اصلاح وضعیت قرارگیری نامناسب دندان ها می باشد. مشکلات دهانی نظیر اُور بایت، آندربایت، شلوغی بیش از حد دندان ها، دندان های کج یا ناهمترازی فک می تواند باعث اختلال در غذا خوردن یا گفتار شود و همچنین از نظر زیبایی شناختی ناخوشایند به نظر برسد. در چنین مواردی، درمان‌ های ارتودنسی به کار می روند تا به آرامی موقعیت دندان‌ها را تغییر دهند و آنها را صاف تر و هم ترازتر نمایند. در برخی مواقع نیز تنها دلیل انجام ارتودنسی آن است که فرد می خواهد لبخند بی نقص تری داشته باشد.  با توجه به sciencedirect.com افزایش زیبایی و بهبود عملکرد دندان ها اصلی ترین دلایل انتخاب روش درمانی ارتودنسی هستند.

قبل از انجام ارتودنسی لازم است به موارد زیر دقت کنید.

• انتخاب یک متخصص ارتودنسی با تجربه و ماهر، مهم ترین نکته ای است که باید مد نظر قرار دهید. انتخاب یک دندانپزشک مناسب می تواند تا حد زیادی باعث کاهش استرس و نگرانی شما از پروسه درمان و نتایج آن شود. 
• قبل از شروع درمان ارتودنسی لازم است وضعیت سلامت دندان ها و لثه های شما چک شود. دندانپزشک با بررسی دقیق دهان شما می تواند مشکلات احتمالی (مانند التهاب و خونریزی لثه، وجود دندان اضافه و …) را شناسایی و آن را برطرف نماید. 
• ابتدا باید سایر کارهای دندانپزشکی خود را انجام دهید. قبل از گرفتن بریس، بهتر است دندان ها را جرمگیری کنید و سایر کارهای دندانپزشکی تان را تکمیل نمایید. این ممکن است شامل کشیدن دندان عقل و یا پر کردن دندان های پوسیده باشد تا در درمان ارتودنسی تداخلی ایجاد نکنند.
• شما باید رژیم غذایی خود را اصلاح کنید. قبل از ارتودنسی لازم است شروع به محدود کردن یا حذف برخی مواد غذایی از رژیم غذایی خود کنید. این شامل غذاهای چسبناک مانند کارامل، تافی، آدامس و نوشابه می شود. 
• مسواک زدن دندان ها مهم تر از همیشه خواهد بود. بریس‌ها مسواک زدن را کمی سخت‌ تر می‌کنند، اما رعایت بهداشت دهان و دندان پس از ارتودنسی اهمیت بیشتری پیدا می کند. 
• افراد ورزشکاری که می خواهند ارتودنسی انجام دهند، لازم است در مورد استفاده از محافظ دهان با دندانپزشک شان صحبت کنند.

تأثیر برخی از روش های ارتودنسی بر رنگ دندان ها

روش های مختلفی برای انجام ارتودنسی وجود دارد که با توجه به شدت مشکل دندانی، ترجیحات بیمار و تشخیص متخصص انتخاب می شوند. در بعضی موارد، چسب هایی که برای اتصال براکت به دندان ها به کار می روند، می توانند باعث تغییر رنگ مینای دندان شوند. این مسئله عموما به علت نامرغوب بودن چسب اتفاق خواهد افتاد.

در صورت استفاده از بریس های سنتی (براکت های فلزی)، امکان زرد شدن و لکه شدن دندان ها افزایش خواهد یافت. البته این زرد شدن و تغییر رنگ به خود بریس ارتودنسی مربوط نمی شود بلکه بخاطر آن است که پلاک ها راحت تر در فضای اطراف بریس ها و فرورفتگی ها جمع می شوند. تجمع ذرات غذا و پلاک ها باعث ایجاد یک محیط اسیدی خواهد شد که به مینای دندان آسیب می رساند و باعث تغییر رنگ و ایجاد لکه خواهد شد.

دلایل زرد شدن دندان پس از ارتودنسی

تا اینجا متوجه شدیم که زرد شدن دندان بعد از ارتودنسی، یک مشکل نسبتا شایع و قابل پیشگیری است. پس قبل از هر چیز لازم است بدانیم علت زرد شدن دندان ها پس از ارتودنسی چیست. موارد زیر، مهم ترین دلایل زردن شدن دندان ها پس از برداشتن بریس هستند. 

تغییرات در روکش دندانی

انجام ارتودنسی روی دندان های روکش شده نیز امکان پذیر است. دندان ممکن است قبل از ارتودنسی روکش داشته باشد و یا در حین درمان ارتودنسی به روکش نیاز پیدا کند. تغییرات ایجاد شده در روکش دندانی نیز در زرد شدن دندان پس از ارتودنسی دخیل هستند. در برخی موارد ممکن است روکش دندان در حین نصب بریس ها صدمه ببینید یا ترک بخورد. این امر می تواند به لکه شدن و زرد شدن روکش ها به مرور زمان منجر شود. همچنین مصرف زیاد خوراکی ها و نوشیدنی های رنگی، نوشابه های گازدار و سیگار کشیدن نیز می تواند باعث تغییر رنگ و کدر شدن روکش های دندانی شود.

تغییرات در کیفیت و میزان مینای دندان

ارتودنسی ثابت در برخی از افراد می تواند باعث تحلیل ساختار مینای دندان شود یعنی از کیفیت و میزان مینای دندان بکاهد. علت این مسئله به خود دستگاه ارتودنسی ارتباطی ندارد و به خاطر عدم رسیدگی مناسب به بهداشت دهان و دندان در طول ارتودنسی است. محیط اسیدی ایجاد شده به واسطه تجمع ذرات ریز غذا و پلاک ها در اطراف و زیر سیم های ارتودنسی باعث از بین رفتن ساختار معدنی مینای دندان و به اصطلاح فرسایش آن می شود. یک مینای دندان آسیب دیده و ضعیف به معنای دندان های لکه دار و زرد رنگ خواهد بود.

مصرف بیش از حد شیرینی و نوشابه

مصرف بیش از حد شیرینی و نوشابه از علل عمده زرد و لکه دار شدن دندان های ارتودنسی شده است. مواد شیرین موجود در شیرینی ها و نوشابه ها با ایجاد یک حالت اسیدی در دندان ها احتمال لکه دار شدن آنها را افزایش می دهند.

رنگ های مصنوعی و عموما تیره آنها نیز دلیل دیگری برای تغییر رنگ دندان ها است.  در مورد نوشابه های گازدار (حتی انواعی که رنگ روشنی دارند)، این گاز باعث آسیب به مینای دندان خواهد شد. به طور کلی زیاده روی در مصرف شیرینی و نوشابه حتی برای دندان های بدون براکت نیز به شدت مضر خواهد بود بنابراین تعجبی ندارد که در صورت وجود دستگاه ارتودنسی، ضرر بیشتری متوجه دندان های شما شود.

روش های پیشگیری از زرد شدن دندان پس از ارتودنسی

جمله معروف «پیشگیری بهتر از درمان است» را فراموش نکنید! روش های ساده ای برای پیشگیری از زرد شدن دندان ها پس از ارتودنسی وجود دارد که در این بخش به آنها خواهیم پرداخت.

مراقبت دندانی منظم

برای افرادی که بریس دارند، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن بعد از هر وعده غذایی اهمیت بسیار زیادی دارد. دندان های خود را ۳۰ دقیقه بعد از غذا مسواک بزنید تا بزاق شما زمان لازم برای شستشوی اسیدهای موجود در غذا را داشته باشد و مینای دندان شما نیز کاملا سفت شود. مسئله مهم دیگر کشیدن نخ دندان است. استفاده از نخ دندان با وجود بریس های دندانی می تواند واقعا دشوار باشد اما برای جلوگیری از پوسیدگی و ایجاد لکه های دندانی در پروسه درمان ارتودنسی بسیار ضروری است.

اگر استفاده از نخ دندان به هیچ وجه برایتان مقدور نیست، می توانید به جای آن از یک مسواک بین دندانی استفاده کنید. این مسواک های خاص شبیه برس های شستشوی بطری هستند و می توانند بین دندان ها و سیم ها و براکت ها قرار بگیرند و بقایای مواد غذایی را تمیز کنند. همچنین می توانید  در مورد مسواک های برقی که به طور خاص برای دندان های دارای بریس طراحی شده اند، از دندانپزشک خود سوال کنند.

اگر بعد از غذا نمی توانید مسواک بزنید، دهان خود را با آب بشویید. پس از شستشو، دندان ها و بریس های خود را بررسی کنید تا مطمئن شوید که تمام مواد غذایی از سیم، براکت ها و دندان ها خارج شده اند.

در مدتی که ارتودنسی دارید، پاکسازی و معاینه دندان را به طور منظم انجام دهید. به طور کلی توصیه می شود حداقل دو بار در سال برای معاینه به دندانپزشک خود مراجعه کنید اما هنگامی که بریس دارید، بهتر است هر ۳ یا ۴ ماه یکبار برای پاکسازی دندان هایتان نزد دندانپزشک بروید.

رعایت تغذیه سالم

پیروی از یک روال تغذیه‌ای سالم در طول دوره ارتودنسی می تواند در پیشگیری از زرد شدن دندان ها تأثیر قابل توجهی داشته باشد. بدین منظور به نکات زیر توجه کنید.

• آب فراوان بنوشید: ساده ترین کاری که می توانید برای کاهش احتمال زرد شدن دندان هایتان انجام دهید، نوشیدن آب فراوان است. این کار باعث افزایش تولید بزاق و کاهش فعالیت باکتری های موجود در دهان شما خواهد شد. در نتیجه می تواند روند رسوب پلاک و تغییر رنگ دندان ها را کُند سازد.

• از مصرف غذاهای ایجاد کننده لکه خودداری نمایید: برخی از غذاها و نوشیدنی ها حاوی خواص رنگی هستند که می توانند به مینای دندان شما بچسبند و رنگ سفید زیبای آنها را به زرد تغییر دهند. اینها شامل نوشابه و نوشیدنی های ورزشی، آب نبات های سخت ونرم، سس، آب آلبالو، انواع توت، چای پررنگ، شکلات و قهوه هستند. بهتر است تا حد امکان از مصرف این غذاها و نوشیدنی های ایجاد کننده لکه خودداری کنید یا آنها را به همراه یک لیوان آب میل کنید. پس از مصرف این خوراکی ها، دهان خود را با آب بشویید و حتما مسواک بزنید تا از لکه دار شدن دندان هایتان جلوگیری کنید.
• سیگار نکشید: استعمال دخانیات عامل بزرگ زرد شدن دندان ها به همراه سایر بیماری ها و مسائل وحشتناک است. یکی از اثرات ناخوشایند سیگار، زرد شدن دندان ها است که ناشی از نیکوتین و قطران موجود در تنباکو می باشد. این امر می تواند نه تنها در اثر سیگار کشیدن، بلکه از جویدن تنباکو نیز رخ دهد. استفاده از تنباکو یکی از مواردی است که باید برای همیشه آن را ترک کنید، نه فقط زمانی که بریس دارید.

استفاده از فرآورده های خاص برای حفظ رنگ دندان

استفاده از برخی محصولات ساده می تواند نقش مهمی در کُند کردن روند زرد شدن دندان ها داشته باشد.

• خمیر دندان حاوی فلوراید: شاید فکر کنید که یک خمیر دندان سفید کننده در حفظ رنگ دندان شما بسیار موثر خواهد بود اما توصیه اکثر دندانپزشکان آن است که از یک خمیر دندان غیر ساینده حاوی فلوراید در این دوران استفاده نمایید. زیرا خمیر دندان حاوی فلوراید به محکم نگه داشتن مینای دندان شما کمک می کند و جلوی ایجاد لکه و زردی را می گیرد. اما استفاده از یک خمیر دندان حاوی مواد سفید کننده در هنگامی که بریس دارید، تنها می تواند قسمت های قابل مشاهده دندان را سفید کند و تأثیری روی زردی های قسمت زیر بریس ها ندارد. 
• دهانشویه:  استفاده روزانه از دهانشویه حاوی فلوراید، ایده خوبی برای حفظ رنگ دندان های شماست. فقط توجه داشته باشید که دهانشویه شما فاقد الکل باشد زیرا الکل باعث خشک شدن دهان می شود و محیط مساعدی برای رشد باکتری ها و ایجاد پلاک فراهم می کند. برای انتخاب یک دهانشویه مناسب حتما با دندانپزشک تان مشورت کنید.
• نخ های دندان ارتودنتیک یا فلاس تریدر را امتحان کنید: کشیدن نخ دندان به شیوه سنتی با وجود براکت ها چالش برانگیز است. برای آنکه راحت تر نخ دندان بکشید، می توانید فلاس تریدر را امتحان کنید. فلاس تریدر، ابزاری شبیه یک سوزن پلاستیکی کوچک است که به شما کمک می کند نخ دندان را پشت براکت ها ببرید و تمام ذرات ریز غذا را بیرون بیاورید.

روش های درمان زرد شدن دندان پس از ارتودنسی

روش های مختلفی برای درمان زرد شدن دندان ها پس از ارتودنسی وجود دارد که در زیر به آنها می پردازیم.

بلیچینگ دندان

بلیچینگ، یک درمان دندانپزشکی محبوب و حرفه ای است که به منظور از بین بردن لکه ها و بدرنگی های دندان انجام می شود. این روش می تواند تقریبا تمام رنگدانه های آزار دهنده روی دندان ها را پاک کند. بلیچینگ ممکن است توسط دندانپزشک در مطب و یا به صورت خانگی (هوم بیلیچینگ) انجام شود.

بیشتر بدانید : بلیچینگ دندان

اثربخشی و ایمنی بلیچینگ انجام شده توسط دندانپزشک بیشتر از روش های مشابه خانگی خواهد بود. در این روش دندانپزشک یک ماده سفید کننده قوی را به مدت حدودا یک ساعت روی دندان های شما قرار می دهد. برای محافظت از لثه ها از یک ژل مخصوص استفاده خواهد شد. این ماده سفید کننده توسط نور، گرما و یا به صورت شیمیایی فعال می شود و رنگدانه های رسوب کرده روی مینای دندان را اکسید می نماید. توصیه می شود که بلیچینگ بعد از ارتودنسی، بین ۴ تا ۶ ماه بعد از برداشتن بریس ها انجام شود.

پوشش دندان ها با ونیر

یک روش درمانی دیگر برای رفع زردی دندان ها بعد از ارتودنسی، پوشاندن آنها با ونیر است. ونیرها به دو دسته سرامیکی و کامپوزیتی تقسیم می شوند. هر دوی آنها می توانند برای رفع زردی و بد رنگی دندان ها به کار روند اما پس از درمان ارتودنسی عموما از کامپوزیت ونیر استفاده می شود زیرا نیازی به تراشیدن مینای دندان ندارد و معمولا در یک جلسه کامل می شود.

در این روش پس از اچ کردن سطح دندان، یک ماده خمیر مانند به نام رزین کامپوزیت روی دندان ها قرار می گیرد و شکل داده می شود. سپس توسط تابش نور مخصوص خشک و سفت می شود. رنگ ماده کامپوزیت متناسب با دندان طبیعی شما انتخاب می شود.

بیشتر بدانید : کامپوزیت دندان چیست؟

استفاده از محصولات خاص تبیین رنگ دندان

شما می توانید از یکسری محصولات خاص نیز برای رفع زردی دندان ها پس از ارتودنسی استفاده نمایید. 

• کیت های بلیچینگ خانگی: این کیت ها دارای تری ها یا قالب های مخصوص دندان هستند که درون آنها یک ژل سفید کننده ریخته می شود. ماده سفید کننده بلیچینگ خانگی به اندازه بلیچینگ تخصصی در مطب، قدرتمند نیست اما با اینحال سفید کنندگی مطلوبی ارائه می دهد.
• محصولات سفید کننده بدون نسخه: این محصولات شامل قلم های سفید کننده، خمیر دندان های سفید کننده، نوارهای سفید کننده، ژل سفید کننده و دهانشویه های سفید کننده هستند. غلظت مواد سفید کننده موجود در این محصولات پایین است بنابراین نباید انتظار داشته باشید دندان هایتان چندین درجه روشن شوند. علاوه بر این، برخی از آنها ممکن است به قدر کافی ایمن نباشند و باعث آسیب به مینای دندان و حساس شدن لثه ها و دندان های شما شوند.

تأثیر روش های مختلف درمان بر رنگ دندان ها

روش های مختلفی که برای درمان تغییر رنگ دندان ها به کار می روند، به یک اندازه موثر نیستند و اثربخشی متفاوتی دارند. در قسمت زیر به طور خلاصه آنها را با یکدیگر مقایسه می کنیم.

مزایا و معایب بلیچینگ دندان

مهم ترین مزایای بلیچینگ دندان عبارتند از:

• یک روش سریع و مقرون بصرفه است.
• ماندگاری بالایی دارد.
• یک روش ایمن و بی خطر است.
• با زیباتر کردن لبخند باعث افزایش اعتماد بنفس فرد می شود.
• امکان انجام درمان در خانه (هوم بلیچینگ) وجود دارد.
• قیمت مناسب در مقایسه با سایر روش های سفید کردن دندان مانند کامپوزیت و لمینت

معایب احتمالی بلیچینگ شامل موارد زیر هستند:

• ایجاد حساسیت موقت در دندان ها
• تحریک لثه در صورت ایزوله نشدن مناسب لثه در حین درمان
• این روش برای لکه های بسیار تیره و یا عمیق مناسب نیست.
• میزان دقیق سفید شدن دندان ها قابل پیش بینی نیست.

مزایا و معایب ونیر

عمده ترین مزایای ونیر کامپوزیت عبارتند از:

• فرایند درمان کوتاه است و در یک جلسه کامل می شود.
• یک پروسه بدون درد و بدون نیاز به بیحسی است.
• تنوع رنگی بسیاری دارد بنابراین برای همه افراد مناسب است.
• حفظ ساختار دندان به دلیل عدم نیاز به تراشیدن مینای دندان
• یک درمان برگشت پذیر است.
• به دلیل عدم تراشیده شدن مینای دندان، احتمال بروز حساسیت بسیار کم است.

معایب ونیر کامپوزیت از این قرار هستند:

• هر ۶ ماه یکبار باید پولیش شود.
• مستعد رنگ پذیری است بنابراین لازم است محدودیت هایی در رژیم غذایی تان اعمال نمایید.
• ماندگاری بالایی ندارد (۵ تا ۷ سال)
• ممکن است ظاهری مصنوعی به دندان های شما بدهد.

تأثیر محصولات تبیین کننده بر رنگ دندان ها

این محصولات قیمت پایین و کاربرد راحتی دارند اما نتایج قابل توجهی ارائه نمی دهند و پروسه درمان با آنها طولانی مدت است. در واقع میزان سفید کنندگی حاصل از محصولات تبیین کننده رنگ دندان ها از متوسط تا خفیف متغیر است (در نهایت می توانند دندان ها را یک یا دو درجه روشن کنند). آنها قادر نیستند لکه های مقاوم و تغییر رنگ شدید را برطرف نمایند. از طرف دیگر اکثر دندانپزشکان، ایمنی آنها را تأیید نمی کنند و می توانند باعث بروز حساسیت دندانی شدید، آسیب به مینای دندان و تحریک لثه شوند.

پاسخ به سوالات متداول مرتبط با زردن شدن دندان پس از ارتودنسی

در این قسمت به مرور چند سوال پر تکرار مربوط به زرد شدن دندان پس از ارتودنسی می پردازیم.

۱.آیا زرد شدن دندان پس از ارتودنسی قابل پیشگیری است؟

بله. در صورت مراقبت صحیح و منظم از دندان ها، داشتن یک رژیم غذایی سالم و حذف یا کاهش غذاهای لکه کننده دندان و همچنین استفاده از خمیر دندان و دهانشویه حاوی فلوراید می توانید تا حد زیادی جلوی زرد شدن دندان ها در طول درمان ارتودنسی را بگیرید. 

۲. آیا روش های درمانی برای رفع زردی دندان درمان های دائمی هستند؟

خیر. نتایج حاصل ار روش های درمانی مختلف برای رفع زردی دندان ها دائمی نیستند. به عنوان مثال بلیچینگ در مطب با رعایت نکات مراقبتی می تواند حدود ۲ سال ماندگاری داشته باشد، در حالیکه ماندگاری ونیر به طور کلی حدود ۵ سال است و برای حفظ رنگ اولیه و درخشندگی خود هر ۶ ماه یکبار نیاز به پولیش دارد.

۳. آیا بلیچینگ دندان از طریق خانگی می تواند موثر باشد؟

سفید کردن دندان در خانه به وسیله بلیچینگ دندان می تواند دندان ها را حدود یک درجه روشن کند بنابراین به اندازه سایر روش های سفید کردن دندان موثر نیست.

سخن آخر

بسیاری از افرادی که ارتودنسی انجام می دهند، از زرد شدن دندان های خود شکایت دارند. اما واقعا علت زرد شدن دندان بعد از ارتودنسی چه می تواند باشد؟ خب بهتر است بدانید که بریس ها به خودی خود نمی توانند باعث زرد شدن دندان های شما شوند. با این حال، بهداشت نامناسب دهان و دندان همراه با مصرف بیش از حد مواد غذایی نظیر شیرینی و نوشابه در حین استفاده از بریس می تواند به تغییر رنگ دندان شما منجر شود.

خوشبختانه این مشکل قابل پیشگیری و قابل درمان است و مثل همیشه، پیشگیری از زرد شدن دندان ها در طول ارتودنسی، راحت تر از رفع این مشکل است. مهم ترین کاری که لازم است برای پیشگیری از تغییر رنگ دندان هایتان در این دوران انجام دهید، مراقبت دندانی صحیح و دقیق است. با اینحال لکه شدن دندان ها پس از ارتودنسی نگران کننده نیست و شما می توانید از روش های مختلفی ماند بلیچینگ، ونیر کامپوزیت و یا محصولات بدون نسخه برای سفید کردن دندان هایتان استفاده کنید.