مراقبت از دندان مصنوعی، نکات، شرایط نگهداری

فهرست مطالب

دندان‌های مصنوعی که به عنوان پروتز مصنوعی نیز شناخته می‌شوند، وظایف دندان‌های از دست رفته را انجام می‌دهند. برخی از پروتزهای دندانی از دهان خارج شوند در حالی که برخی از آن‌ها ثابت هستند. اما باید توجه کرد که در هر دو صورت مراقبت از دندان مصنوعی امری ضروری است که به سلامت دهان و عمر طولانی پروتز شما کمک می‌کند.

تمیز کردن دندان‌های مصنوعی به همان اندازه دندان‌های طبیعی مهم است. اگر به تمیز کردن دندان مصنوعی توجه نکنید، ممکن است عفونت دهان، پوسیدگی لثه و بوی بد دهان ایجاد شود. سلامت دهان و دندان که پیش نیاز زندگی سالم است، نقش مهمی در زندگی انسان دارد. به همین دلیل توجه به برخی موارد در هنگام تمیز کردن دندان مصنوعی ضروری است. در این مقاله به معرفی کامل روش‌های مراقبت و نگهداری از دندان مصنوعی می‌پردازیم.

بعد از گذاشتن دندان مصنوعی چکار باید کرد؟

بسیاری از افرادی که دندان مصنوعی می‌گذارند تصور می‌کنند که چون این دندان‌های از جنس مواد شیمیایی هستند نیازی به مراقبت ندارند و خراب نخواهند شد؛ در حالی که این تصور بسیار اشتباه است. عدم رعایت بهداشت و مراقبت صحیح از دندان‌های مصنوعی هم به خود پروتزها آسیب می‌زند و هم باعث رشد عفونت در دهان و لثه‌های شما می‌شود. در واقع باید گفت به دلیل اینکه چرخش بزاق در دهان شما با وجود پروتز کاهش می‌یابد بیشتر از یک فرد عادی مستعد رشد عفونت خواهد بود. بنابراین باید بیشتر به مراقبت از دندان مصنوعی خود اهمیت دهید.

بیشتر بدانید : انواع دندان مصنوعی

بیمارانی که از دندان مصنوعی استفاده می‌کنند باید حداقل سالی یک بار به منظور کنترل به دندانپزشک مراجعه کنند. بافت‌ها با گذشت زمان تغییر می‌کنند و سازگاری بین پروتز و لثه‌ها ممکن است کاهش یابد. در این صورت ممکن است برجستگی‌های جدیدی در دهان ایجاد شود. علاوه بر این اگر به دلیل مشکلات بهداشتی لثه‌های شما آسیب دیده باشد دندانپزشک در همان مراحل نخست آن را تشخیص می‌دهد. بنابراین معاینات منظم دندانپزشکی مهم است.

ضرورت مراقبت بعد از گذاشتن دندان مصنوعی

درست مانند دندان‌های طبیعی، این پروتزها نیز می‌توانند جرم و کثیفی را جمع کنند. بنابراین، برای مراقبت از آن‌ها و حفظ سلامت دهان، مهم است که آن‌ها را به خوبی تمیز کنید. مراقبت از دندان مصنوعی تفاوت‌هایی با دندان طبیعی دارد. از جمله اینکه نیاز به مسواک‌های نرم‌تر و خمیر دندان‌های ملایم‌تری است. بسته به نوع دندان مصنوعی که استفاده می‌کنید مراقبت‌ها می‌تواند قدری متفاوت باشد. در ادامه به بررسی انواع آن‌ها خواهیم پرداخت.

بیشتر بدانید : بهترین مارک دندان مصنوعی ایرانی و خارجی

چرا باید دندان‌های مصنوعی را در آب نگه‌داری کنیم؟

اگر دندان مصنوعی مرطوب نباشد، ممکن است خم شود و شکل مناسب خود را از دست بدهد. به همین دلیل زمانی که از دندان خود استفاده نمی‌کنید، باید آن را در محلول یا آب نگهداری کنید. اگر دندان مصنوعی شما دارای قطعات فلزی است، باید با دندانپزشک خود مشورت کنید تا بهترین توصیه را برای نگهداری آن ارائه دهد.

برای جلوگیری از هرگونه تحریک فیزیکی و تماس بزاق با مخاط دهان، مهم است که هنگام خواب، دندان مصنوعی خود را بردارید. قبل از اینکه دندان مصنوعی خود را دوباره در دهان خود قرار دهید، باید دندان مصنوعی خود را بشویید.

اگر دندان مصنوعی خشک شود، چه اتفاقی می‌افتد؟

هنگام طراحی پروتزهای مصنوعی، آن‌ها معمولا از موادی تولید می‌شوند که در برابر تفاوت دما، سایش و پارگی مقاوم هستند. این پروتزها برای انجام وظایف مشابه دندان‌های طبیعی و جلوگیری از موقعیت‌هایی مانند ترک خوردن و شکستن بسیار مقاوم هستند. اما خشک شدن این مواد می‌تواند آن‌ها را آسیب‌پذیر کند. توجه به خشک نشدن پروتز‌ها از مهمترین موارد در مراقبت از دندان مصنوعی است. هنگامی که از پروتزهای مصنوعی استفاده نمی‌کنید، باید آن‌ها را در آب نگهداری کنید. به این ترتیب با اطمینان از خشک نشدن پروتزها از ترک خوردن، شکستگی یا خم شدن آن‌ها جلوگیری می‌کنید. در غیر این صورت دندان‌های مصنوعی تغییر شکل می‌دهند و استحکام قبلی خود را از دست خواهند داد و مشکلات مختلفی در دهان ایجاد می‌شود.

بیشتر بدانید : قیمت دندان مصنوعی

روش تمیز کردن دندان مصنوعی

مراقبت از پروتز دندان شامل مواردی مانند تمیز کردن و از بین بردن لکه‌ها است. برای تمیز کردن دندان‌ها از دستورالعمل زیر پیروی کنید:

• پروتز شما باید حداقل یک بار در روز برداشته شود و به آرامی تمیز گردد. برای تمیز کردن روزانه دندان مصنوعی، باید پروتز و یک قرص پاک کننده دندان مصنوعی را در یک لیوان آب گرم قرار دهید. آب داخل لیوان باید به اندازه‌ای باشد که پروتز را بپوشاند.
• دندان مصنوعی را باید با یک مسواک نرم یا یک برس دندان مصنوعی نرم تمیز کرد. خمیر دندان حاوی مواد ساینده می‌تواند باعث ایجاد خراش شود. پس از مسواک زدن، پروتز باید با آب کاملا شسته شود.
• دندان مصنوعی باید با آب ولرم شسته شود تا بقایای مواد غذایی که بین دندان مصنوعی قرار می‌گیرد و در طول روز شما را آزار می‌دهد خارج شود. آب جوش یا بیش از حد داغ ممکن است باعث تاب برداشتن و تغییر شکل پروتز شود و به درستی در دهان شما قرار نگیرد.
• در طول فرآیند تمیز کردن باید مراقب بود که قطعات پلاستیکی یا نگهدارنده خم نشوند.
• داخل دهان مانند گونه، زبان، کام و دندان‌های طبیعی را می‌توان پس از برداشتن دندان مصنوعی مسواک نرم تمیز کرد.
• قرص‌های تمیز کننده حاوی پراکسید قلیایی هستند. هنگامی که قرص‌ها در آب حل می‌شوند، حباب‌هایی تشکیل می‌شود و این حباب‌ها به حذف باقی مانده غذا و پلاک چسبیده به دندان مصنوعی کمک می‌کنند.

بیشتر بدانید : ایمپلنت دندان اقساطی

نکات کلی مراقبت از دندان مصنوعی

توجه به نکته‌های زیر می‌تواند به مراقبت صحیح و افزایش طول عمر دندان مصنوعی شما کمک کند:

• سیگار را ترک کنید. سیگار به طور کلی برای دندان مضر است، هنگام استفاده از پروتز دندان نیز باید از مصرف توتون و تنباکو خودداری کرد. در واقع، با گذشت زمان، نیکوتین باعث زرد شدن دندان مصنوعی و حتی ضعیف شدن آن می‌شود. سعی کنید مصرف سیگار خود را تا حد امکان کاهش دهید.
• از قرص‌های پاک کننده حاوی هیپوکلریت استفاده نکنید. این ماده برای تصفیه آب استفاده می‌شود و می‌تواند باعث خوردگی قاب فلزی و همچنین تغییر رنگ پروتز شود. به یاد داشته باشید که قبل از استفاده ترکیبات قرص یا محلول پاک کننده خود را مطالعه کنید.
• اگر دندان مصنوعی شما شل شد و با دهانتان ناسازگار شد، باید برای معاینه نزد دندانپزشک خود بروید. دندان مصنوعی لق می‌تواند باعث تحریک، زخم در دهان و عفونت شود.
• مهم است که به طور منظم برای معاینه به دندانپزشک خود مراجعه کنید. دندانپزشک به شما اطلاع می‌دهد که هر چند وقت یک بار باید مراجعه کنید و اقدامات احتیاطی لازم را برای جلوگیری از لغزش پروتز و ایجاد ناراحتی انجام دهید.
• چسب‌ دندان مصنوعی برای ثابت نگه داشتن دندان مصنوعی در طول فعالیت‌های عادی روزانه استفاده می‌شود. این چسب‌ها روی سطح دندان در تماس با لثه اعمال می‌شود و در دهان شما با ترکیب شدن با بزاق متورم می‌گردد و سپس پیوندی بین دندان مصنوعی و لثه ایجاد می‌کند. بنابراین از سر خوردن و لق شدن در هنگام استفاده از پروتزهای دندانی جلوگیری می‌کند. 

بیشتر بدانید : ایمپلنت دندان چیست؟

رفتارهایی که باید از آن‌ها اجتناب کنید

دندان‌های مصنوعی پر از سوراخ‌های میکروسکوپی هستند و همان‌طور که گفتیم مرطوب نگه داشتن آن‌ها برای اطمینان از طول عمر آنها بسیار مهم است. علاوه بر انجام روش‌های مراقبت از دندان مصنوعی لازم است که از برخی رفتارها نیز به شدت پرهیز کنید. این رفتارها می‌تواند به سلامت پروتز شما آسیب بزند:

• آب داغ: از آب داغ یا جوش خودداری کنید که می‌تواند دندان مصنوعی شما را خراب کند. آب داغ باعث تغییر شکل پروتز می‌شود. در این صورت ممکن است دندان مصنوعی لثه‌های شما را اذیت کند یا حتی در دهان شما قرار نگیرد. استفاده از آب ولرم بهترین گزینه است.

• اقلام بهداشتی ساینده: از مسواک‌های سفت، پاک کننده‌های قوی و خمیر دندان‌های خشن خودداری کنید. زیرا این مواد بسیار ساینده هستند و می‌توانند به دندان مصنوعی شما آسیب برسانند.
• محصولات حاوی سفید کننده: از هیچ محصول سفید کننده استفاده نکنید، در غیر این صورت ممکن است دندان مصنوعی ضعیف شده و رنگ آن تغییر کند. اگر پروتزهای فلزی را در محلول‌های حاوی کلر غوطه ور کنید، می‌توانند فلز را تیره و نرم کنند.
• اجسام تیز: از استفاده از مواد تیز بر روی دندان مصنوعی خودداری کنید. زیرا مواردی مانند خلال دندان می‌توانند به راحتی لیز بخورند و به بافت پروتز آسیب برسانند.
• کشیدن حرکات هنگام غذا خوردن: عادت  کردن به دندان مصنوعی ممکن است زمان ببرد، اما استفاده صحیح از این محصولات هنگام غذا خوردن با آن‌ها مهم است. از خوردن لقمه‌های بزرگ خودداری کنید، هنگام گاز گرفتن از انجام حرکات کششی خودداری کنید و سعی کنید برای جلوگیری از آسیب و بریدگی، اجسام سخت را با دندان مصنوعی جلو گاز نگیرید.

مراقبت از دندان مصنوعی تکه ای

اگر دندان مصنوعی تکه ای (پارسیل) دارید، آن‌ها را خارج کرده و با یک مسواک نرم تمیز کنید. همیشه پروتزهای مصنوعی خود را در شب بیرون بیاورید تا به دهان خود استراحت دهید. پروتزها را در شب در آب ولرم با یا بدون پاک کننده دندان مصنوعی نگهداری کنید.

همانطور که از نام آن پیداست، پروتز متحرک جزئی دندان وسیله‌ای است که مکمل دندان است. آن‌ها قابل جابجایی هستند و بهتر است بعد از هر وعده غذایی تمیز شوند. به دلایل زیبایی شناختی و همچنین برای راحتی و کاهش هزینه‌ها، نگهداری صحیح از دندان مصنوعی تکه ای ضروری است.

مراقبت از دندان مصنوعی ژله ای

دندان‌های ژله ای انعطاف پذیر هستند و این قابلیتی است که باعث می‌شود از نظر بهداشتی بسیار راحت تمیز شوند. آن‌ها بوی کمتری در دهان ایجاد می‌کنند و تمیز کردن آن‌ها را می‌توان تنها با آب و صابون انجام داد. برای نگهداری صحیح از پروتز ژله ای به موارد زیر دقت کنید:

• دندان مصنوعی ژله ای خود را به طور مرتب تمیز کنید.
• پس از صرف غذا، دندان مصنوعی را زیر آب جاری بشویید تا ذرات غذا از بین برود.
• بعضی اوقات از پاک کننده‌های دندان مصنوعی استفاده کنید.
• از الکل، پاک کننده‌های ساینده، سفید کننده‌ها و غیره استفاده نکنید.

مراقبت از دندان مصنوعی ثابت

دندان مصنوعی ثابت نیز مانند دندان طبیعی نیاز به مراقبت دارند. عدم رعایت بهداشت می‌تواند به لثه‌ها آسیب بزند و باعث عفونت و کاهش عمر دندان شود. برای مراقبت از دندان مصنوعی ثابت موارد زیر را رعایت کنید:

• برای تمیز کردن پروتزهای ثابت باید از نخ دندان موجود در داروخانه‌ها استفاده کرد.
• محصولاتی که ممکن است باعث خوردگی پروتز شوند نباید استفاده شوند. این مواد می‌توانند عمر پروتز را کوتاه کنند.
• مواد شوینده یا سفید کننده نباید استفاده شود.
• برای پروتزهای ثابت باید از مسواک‌های تولید شده مخصوص استفاده شود. بدین ترتیب علاوه بر نظافت با مسواک زدن، نظافت با مواد شیمیایی مناسب نیز انجام خواهد شد.
• افرادی که از پروتز ثابت استفاده می‌کنند باید هر شش ماه یکبار به دندانپزشک مراجعه کنند و معاینه خود را انجام دهند.

عوارض شستن دندان مصنوعی با وایتکس

اگرچه وایتکس یک محلول ضدباکتری بسیار قوی است، اما استفاده از آن برای تمیز کردن دندان مصنوعی کار صحیحی نیست. زیرا این ماده خاصیت خورندگی دارد و می‌تواند باعث تغییراتی در ساختار دندان مصنوعی شما شود. به طور کلی شستن دندان مصنوعی با وایتکس می‌تواند عوارض زیر را به همراه داشته باشد:

• تغییر رنگ و زرد شدن پروتز دندان
• ایجاد خوردگی، نازک شدن یا تغییر شکل دندان مصنوعی
• وایتکس جذب بافت پروتز شده و در دهان شما آزاد می‌شود. این مسئله می‌تواند مشکلات سلامتی برای شما ایجاد کند.

شستن دندان مصنوعی با مایع ظرفشویی

برای تمیز کردن دندان مصنوعی می‌توانید از مایع ظرفشویی رقیق شده استفاده کنید. اما دقت کنید که نباید در این کار افراط شود. به همین دلیل نباید این کار را به طور مداوم یا چند ساعت در محلول حاوی مایع ظرفشویی قرار دهید. بعد از شستشوی دندان‌ها با مایع ظرفشویی رقیق، به خوبی آن‌ها را با آب خالص شستشو دهید.

روش های سفید کردن دندان مصنوعی

بین تمیز کردن معمولی دندان مصنوعی و سفید کردن آن که می‌تواند برای از بین بردن لکه‌هایی که در طول زمان ایجاد می‌شود تفاوت‌هایی وجود دارد. باید گفت که بهترین روش این است که از زرد شدن آن‌ها پیشگیری کنید؛ زیرا ممکن است که هیچ روشی نتواند دندان مصنوعی شما را به درخشندگی روز اول برگرداند. پرهیز از سیگار یکی از بهترین روش‌های پیشگیری است که می‌توانید داشته باشید. توجه به نکات زیر می تواند به سفید کردن دندان مصنوعی کمک کند:

• یک برنامه روزانه برای تمیز کردن کامل دندان مصنوعی داشته باشید: زردی می‌تواند در اثر تجمع پلاک‌ها و جرم‌هایی باشد که به طور عادی تمیز نشده‌اند. اگر به طور مداوم به تمیز کردن دندان‌های خود بپردازید تا حد بسیار خوبی از زردی آن‌ها پیشگیری می‌شود.
• پاک کننده های دندان مصنوعی: محلول‌های جوشانی به طور خاص برای دندان مصنوعی تولید شده است که می‌تواند جرم و لکه‌ها را از روی دندان پاک کند.

پراکسید هیدروژن و جوش شیرین: این مواد ساینده هستند. به همین دلیل نباید به طور معمول از آن‌ها برای تمیز کردن دندان مصنوعی استفاده کرد. فقط در صورتی که دندان شما با روش‌های معمولی تمیز نشد، می‌توانید از این مواد نیز به طور محدود برای رفع لکه‌ها استفاده نمایید.

سوالات متداول

۱- برای تمیز کردن دندان مصنوعی از چه خمیر دندانی استفاده کنیم؟

برای تمیز کردن پروتز باید از خمیردندان‌هایی با اثر سایندگی کم و تهیه شده برای دندان‌های مصنوعی استفاده کرد.

۲- برای تمیز کردن پروتز باید از چه نوع مسواک استفاده کرد؟  

برای شستشوی دندان مصنوعی باید از مسواک‌های نرم با اثر سایندگی کم استفاده شود.

۳- محصولات پاک کننده دندان مصنوعی چیست؟

تمیز کردن روزانه موثر دندان مصنوعی با آب جاری، مسواک و خمیر دندان مناسب کار دشواری نیست. با این حال، با در نظر گرفتن ماهیت حساس پروتز، محصولات ویژه‌ای برای تمیز کردن روزانه وجود دارد. این محصولات پاک کننده قرص یا محلول‌های مخصوصی هستند که یک بار استفاده از آن‌ها در روز کافی است. قرص‌ها را می‌توان ۳ تا ۵ روز در هفته استفاده کرد. خمیر دندان مخصوص، مسواک‌های نرم، برس‌های رابط و نخ دندان برای مراقبت از دندان مصنوعی استفاده می‌شود.

حرف آخر

دندان‌های مصنوعی نیز مانند دندان‌های طبیعی به نگهداری و مراقبت نیاز دارند. عدم رعایت بهداشت می‌تواند باعث آسیب زدن به پروتز و دهان و لثه‌های شما شود. همه انواع پروتز‌های ثابت و متحرک به مراقبت نیاز دارند. پروتز‌ها را لازم است دست کم یکبار در روز با مسواک نرم و خمیر دندان غیرساینده شستشو داد.

استفاده از مواد سفید کننده می‌توانند باعث آسیب به پروتز دندان شود. همچنین دندان‌‌های مصنوعی باید همیشه مرطوب باقی بمانند. زیر خشک شدن باعث خم شدن و تغییر شکل آن‌ها می‌گردد. چنانچه به اطلاعات بیشتر در مورد نگهداری از دندان مصنوعی نیاز دارید با ما تماس بگیرید.