جرم گیری دندان

فهرست مطالب

در دهان ما هزاران باکتری وجود دارد که برخی از آن‌ها روی سطح دندان‌های شما زندگی می‌کنند. باکتری‌های اضافی را می‌توان با کمک مسواک زدن و نخ دندان کشیدن از روی دندان‌ها پاک کرد؛ اما گاهی سهل‌انگاری در تمیز کردن دندان‌ها یا خوب مسواک نزدن موجب می‌شود تا موادی به دندان‌ها بچسبد. این مواد نیز به مرور زمان سفت می‌شوند و پس از مدتی تغییر رنگ می‌دهند. همچنین ممکن است باعث حساس شدن لثه و ایجاد پوسیدگی شوند. به همین دلیل توصیه می‌شود تا در کنار مسواک زدن و نخ دندان کشیدن هر شش ماه به دندان‌پزشک مراجعه کنید تا در صورت وجود جرم، جرم گیری انجام شود. اگر می‌خواهید بدانید که جرم گیری دندان چگونه انجام می‌شود، چه مراحلی دارد، چه فوایدی دارد، انواع آن چیست و… این مقاله را مطالعه کنید. در این مطلب نکات و جنبه‌های مختلف جرم گیری دندان را بررسی می‌کنیم.

پلاک یا جرم چیست؟

پلاک لایه‌ای چسبنده از باکتری‌ها است که به طور مداوم روی دندان‌ها تشکیل می‌شوند. باکتری‌های موجود در پلاک پس از خوردن یا نوشیدن اسید تولید می‌کنند. این اسیدها می‌توانند مینای دندان را از بین ببرند و باعث ایجاد حفره و التهاب لثه (بیماری لثه) شوند.

پلاک همچنین می‌تواند در زیر لثه و روی ریشه دندان ایجاد شود و استخوان‌های نگه‌دارنده دندان را تجزیه کند. پلاکی که درمان نشود، می‌تواند سخت و سفت شود و تبدیل به تارتار شود. رعایت بهداشت دهان و دندان، از جمله مسواک زدن روزانه و نخ دندان کشیدن، پلاک را از بین می‌برد. معمولا همه افراد مقداری پلاک روی دندان‌های خود دارند؛ اما برخی از افراد پلاک بیشتری دارند. در ادامه به این افراد اشاره می‌کنیم:

• افرادی که غذاها یا نوشیدنی‌های شیرین یا نشاسته‌ای زیادی مصرف می‌کنند.
• افرادی که به دلیل مصرف داروهایی مانند داروهای ضدافسردگی یا بیماری‌هایی مانند سندرم شوگرن دچار خشکی دهان شده‌اند.
• افرادی که سابقه انجام رادیولوژی سر و گردن را دارند.
• افرادی که سیگار می‌کشند.

بیشتر بدانید : جرم گیری دندان کودک

چه زمانی جرم گیری باید انجام شود؟

اگر علائم مزمن بیماری پریودنتال داشته باشید، دندانپزشک جرم گیری یا بروساژ دندان و ریشه را توصیه خواهد کرد. بیماری مزمن پریودنتال زمانی رخ می‌دهد که باکتری‌های موجود در پلاک باعث جدا شدن لثه‌ها از دندان‌های شما شوند. این مشکل باعث می‌شود که بین دندان و لثه شما فاصله بیفتد. همین فاصله نیز با باکتری‌های بیشتری پر خواهد شد. شما هم نمی‌توانید با مسواک زدن عادی یا نخ دندان کشیدن این بخش را تمیز کنید. به همین دلیل بهتر است برای تمیز کردن بخش‌های سخت به دندان‌پزشک مراجعه کنید تا جرم گیری انجام شود. در صورت عدم درمان این مورد، ممکن است مشکلات زیر رخ بدهد:

• از دست دادن استخوان و بافت
• از دست دادن دندان
• لق شدن دندان‌ها
• جا به جایی دندان‌ها

بیماری مزمن پریودنتال معمولا به دلایل زیر رخ می‌دهد:

• بهداشت ضعیف دندان
• سیگار کشیدن
• تغییرات هورمونی
• سن بالا
• تغذیه نامناسب
• سابقه خانوادگی
• سایر شرایط پزشکی

این بیماری علاوه بر ایجاد فاصله عمیق بین لثه و دندان، علائم دیگری هم دارد:

• خونریزی لثه
• لثه‌های ملتهب، قرمز یا حساس
• بوی بد دهان
• جابجایی دندان‌های دائمی

انواع جرم گیری دندان

بسته به میزان پلاک و جرم دندان‌های شما، دندانپزشک یکی از انواع جرم گیری را انجام می‌دهد. در ادامه این موارد را بررسی می‌کنیم.

• جرم گیری پروفیلاکسی

کلمه پروفیلاکسی به معنای «پیشگیری از بیماری» است. در نتیجه در این نوع جرم گیری دندان‌های سالم را تمیز می‌کنند تا از ابتلا به هر گونه پوسیدگی یا بیماری لثه جلوگیری شود. در این روش با استفاده از جرم گیری دندان یا جریان آب، هر گونه پلاک یا جرم را از جلو، پشت و کناره‌های دندان‌ها پاک می‌کنند. اکثر افرادی که برای جرم گیری مراجعه می‌کنند، به این نوع جرم گیری نیاز دارند. مخصوصاً افرادی که به بهداشت دهان و دندان خود اهمیت می‌دهند و هر شش ماه به پزشک مراجعه می‌کنند.

• جرم گیری ریشه

از جرم گیری و پاکسازی ریشه به عنوان پاک‌کننده عمیق نیز یاد می‌شود. از این روش برای تمیز کردن دندان‌ها و پاکت لثه استفاده می‌شود تا التهاب لثه و پریودنتیت درمان شود. تمیز کردن عمیق لثه معمولا در یک جلسه دندانپزشکی انجام می‌شود اما پاکسازی عمیق پریودنتیت ممکن است بسته به شدت، به جلسات متعدد و بی‌حسی موضعی نیاز داشته باشد. در این روش علاوه بر تمیز کردن سطح دندان، زیر خط لثه نیز جرم گیری می‌شود. جرم‌های ایجاد شده در این بخش موجب می‌شوند تا لثه از دندان فاصله بگیرد و سریع ملتهب شود. با این روش لثه دوباره به دندان می‌چسبد و پاکت های لثه از بین می‌روند.

• جرم گیری پریودنتال

این روش نیز برای درمان بیماری‌های لثه انجام می‌شود. در این روش نیز سطح دندان‌ها از جرم تمیز می‌شوند و پاکت های لثه نیز جرم گیری می‌شوند. از این روش نیز بسیار استفاده می‌شود زیرا بیماری‌های لثه زود گسترش پیدا می‌کنند و اگر به طور مؤثر درمان نشوند، بدتر خواهند شد.

• پاکسازی دبریدمان

این روش را می‌توان سنگین‌ترین نوع جرم گیری دانست. معمولا زمانی از این روش استفاده می‌شود که پلاک و جرم زیادی در دهان وجود داشته باشد. افرادی که برای مدت زیادی از مسواک استفاده نکنند، نخ دندان نکشند و به دندان پزشک مراجعه نکنند، معمولا به این نوع جرم گیری نیاز پیدا می‌کنند. وقتی جرم‌ها بسیار سخت شده‌اند، از یک ابزار الکتریکی برای شل کردن تارتارها استفاده می‌شود. وقتی پلاک و تارتارها برداشته شدند، جرم گیری پروفیلاکسی انجام می‌شود.

بیشتر بدانید : پولیش دندان

مراحل جرم گیری دندان

در این بخش مراحل انجام جرم گیری دندان را توضیح می‌دهیم:

• معاینه اولیه

قبل از شروع فرایند جرم گیری، دندان‌پزشک دندان‌های شما را معاینه می‌کند. با یک آینه کوچک تمامی دندان‌ها را می‌بیند تا التهاب یا مشکل دیگری وجود نداشته باشد. با وجود برخی از مشکلات نمی‌توان جرم گیری را انجام داد؛ بنابراین پزشک باید در این زمینه مطمئن شود.

• از بین بردن پلاک و تارتار

در این مرحله از یک جرم گیر برای از بین بردن پلاک و جرم اطراف خط لثه و همچنین بین دندان‌ها استفاده می‌شود. ممکن است صدای خراشیده شدن را بشنوید اما نترسید چون صدایی طبیعی است. هر چه میزان پلاک و تارتار بیشتر باشد، زمان بیشتری هم برای خراشیدن یک نقطه نیاز است.

مسواک زدن و نخ دندان کشیدن از تشکیل پلاک و تبدیل شدن آن به تارتار جلوگیری می‌کند. وقتی روی دندان‌ها تار تار بسته شود، فقط در مطلب دندان‌پزشکی می‌توان آنان را حذف کرد. پس بیشتر مسواک بزنید و دندان خود را تمیز کنید تا نیاز به انجام این کار نباشد.

• تمیز کردن دندان با مسواک برقی قوی

پس از این که دندان‌ها کاملا تمیز شدند و تمامی تارتارها و جرم‌ها برداشته شدند، دندان‌پزشک با یک مسواک برقی قدرتمند، دندان شما را تمیز می‌کند. در این مرحله نیز صدای ساییده شدن دندان را می‌شنوید. شاید کمی ترسناک به نظر برسد اما هیچ مشکلی پیش نمی‌آید و این کار برای تمیز کردن عمقی دندان و از بین بردن جرم‌ها انجام می‌شود. در جرم گیری دندان از نوعی خمیر دندان استفاده می‌شود که بو و طعمی شبیه به خمیر دندان معمولی دارد.

• نخ دندان کشیدن تخصصی

درست است که شما می‌توانید با نخ دندان کشیدن در منزل خود، از بسیاری از جرم‌ها و تارتارها جلوگیری کنید اما نخ دندان کشیدن تخصصی بهترین روش برای از بین بردن جرم‌ها است. دندان‌پزشک می‌تواند تمامی نقاط دهان شما را به خوبی نگاه کند و بین دندان‌ها را به خوبی تمیز کند. گاهی برخی از جرم‌ها به شکلی سفت می‌شوند که ممکن است با یک مسواک نرم و معمولی هم باعث خونریزی لثه شوند. دندان‌پزشک می‌تواند با نخ دندان کشیدن تخصصی این جرم‌ها را از بین ببرد.

• شستشو

پس از انجام این کارها باید دهان خود را بشویید. معمولا دندان‌پزشک به شما فلوراید مایع می‌دهد تا از شر هر گونه آلودگی خلاص شوید.

• فلوراید تراپی

آخرین مرحله، فلوراید تراپی است. این مرحله باعث می‌شود دندان‌های شما تا چند ماه در برابر پوسیدگی حفاظت شوند. ممکن است ژلی که در این مرحله استفاده می‌شود، طعم خاصی داشته باشد یا حتی پزشک از شما بپرسد که چه طعمی را ترجیح می‌دهید. سپس خمیر یا ژلی چسبنده را روی دندان شما قرار می‌دهد. معمولا این ماده باید به مدت یک دقیقه روی دندان‌ها بماند. سپس دهان شما شستشو داده می‌شود. ممکن است از وارنیش فلوراید نیز استفاده شود. این ماده در تماس با بزاق سفت‌ می‌شود. در نتیجه می‌توانید بلافاصله پس از انجام این کار غذا بخورید یا نوشیدنی بنوشید. پس نیازی به صبر کردن چند ساعته ندارد.

• دیگر مراحل جرم گیری دندان

بهتر است تا دو بار در سال برای جرم گیری دندان به دندان‌پزشک مراجعه کنید. البته با توجه به معایناتی که دندان‌پزشک انجام می‌دهد، ممکن است نیاز به انجام کارهایی دیگر هم باشد. ممکن است در حین معاینه پزشک مشکلات دیگری را تشخیص دهد یا متوجه شیارهای بسیار عمیق روی دندان کودک شود و پیشنهاد کند برای جلوگیری از پوسیدگی از سیلانت فیشور استفاده کنید.

بیشتر بدانید : فیشور سیلانت

آیا جرم گیری دندان درد دارد؟

نمی‌توان گفت جرم گیری دندان کاری دردناک است. ممکن است در حین جرم گیری متوجه فشار وارد شده به دندان‌ها شوید و تراشیده شدن جرم‌ها را به خوبی‌ حس کنید. علاوه بر این، گاهی احساس قلقلک به فرد دست می‌دهد؛ اما هر چه باشد، نمی‌توان آن را کاری دردناک و طاقت‌فرسا دانست. اگر نیاز به جرم گیری بسیار عمیق باشد، پزشک ممکن است از بی‌حسی موضعی استفاده کند. وقتی خط لثه بی‌حس شود، دیگر چیزی را حس نخواهید کرد. گاهی ممکن است زخم‌های جزئی پس از انجام این کار ایجاد شود که به سرعت خوب می‌شوند. در جرم گیری های عمیق نیز ممکن است لثه کمی متورم شود، قرمزی دیده شود و مقدار کمی خونریزی داشته باشید. این عوارض معمولاً خفیف بوده و در عرض چند روز از بین می‌روند. در موارد درد شدید، می‌توانید از مسکن استفاده کنید.

آیا جرم گیری می‌تواند به دندان‌ها آسیب برساند؟

اگر جرم گیری دندان به درستی انجام شود هیچ مشکلی برای دندان‌ها ایجاد نمی‌کند. هر چند در حین جرم گیری ممکن است فکر کنید که تکنیکی قوی دارد روی دندان شما اجرا می‌شود اما هیچ مشکلی ایجاد نخواهد کرد. اگر بخواهیم جرم گیری را با فرایند پر کردن دندان، کشیدن و… مقایسه کنیم، متوجه می‌شوید که بسیار بهتر از این کارها است. هزینه انجام این کار نیز بسیار پایین‌تر است. حتماً این کار را نزد پزشکی ماهر انجام دهید تا نگرانی خاصی هم ایجاد نشود.

مزایای جرم گیری دندان

جرم گیری مزایای زیادی دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• جلوگیری از پیشرفت بیماری لثه و بهبود آن

روش‌های جرم گیری ریشه به درمان بیماری‌های لثه مانند التهاب لثه کمک می‌کند. در جرم گیری از تکنیک‌های خاصی برای حذف پلاک و باکتری اضافی ریشه دندان استفاده می‌شود. در نتیجه، این کار پیشرفت بیماری لثه را متوقف می‌کند. همچنین خطر ابتلا به بیماری را در آینده را کاهش می‌دهد.

• از بین بردن رسوبات و جرم روی دندان

این روش دندان‌ها و لثه‌ها را عمیقا تمیز می‌کند. دندانپزشک جرم و پلاک را از ریشه جدا می‌کند و این کار باعث کاهش فضای بین لثه و دندان می‌شود. در نتیجه، لثه‌ها ​​در عرض ۵ تا ۷ روز دوباره به دندان‌های فرد می‌چسبند.

• حفاظت از ریشه دندان

وقتی جرم‌های دندان حذف شوند، ریشه دندان نیز از خطرات احتمالی در امان خواهد ماند. این کار ریشه‌ها را تقویت کرده و از شل شدن آن‌ها جلوگیری می‌کند.

• جلوگیری از خراب شدن دندان‌ها

جرم گیری موجب توقف پیشرفت بیماری پریودنتال می‌شود. در نتیجه، احتمال از دست دادن دندان را کاهش می‌دهد.

• معایب جرم گیری دندان

در این بخش به معایب جرم گیری دندان می‌پردازیم. نکته مهمی که در این باره وجود دارد این است که اگر دندان‌پزشک شما جرم گیری را به خوبی انجام دهد، احتمال بروز مشکلات بسیار کم است.

بیشتر بدانید : تفاوت بلیچینگ و جرم گیری دندان

• آسیب عصبی

در موارد نادر، جرم گیری ممکن است باعث آسیب عصبی شود. هنگامی که اعصاب آسیب می‌بینند، نمی‌توانند سیگنال‌ها را به مغز ارسال کنند یا آنان را از مغز دریافت کنند. آسیب عصبی در بین بیماران مبتلا به سندرم شوگرن، بیماری‌های خود ایمنی، لوپوس، واسکولیت و… شایع‌تر است.

• حساس شدن دندان و لثه

پس از انجام جرم گیری یا بروساژ لثه‌ها و دندان‌ها حساس می‌شوند و این امر طبیعی است. ممکن است خونریزی خفیفی تا دو یا سه روز وجود داشته باشد. به همین دلیل هم باید دندان‌ها را به آرامی مسواک زد. دندان‌ها هم کمی حساس می‌شوند اما این حساسیت دائمی نیست و پس از چند روز از بین می‌رود.

• مراقبت‌های بعد از جرم گیری

پس از جرم گیری باید از دندان‌های خود مراقبت کنید. البته این مراقبت‌ها را باید همیشه اجرا کنید اما وقتی جرم گیری کردید، دیگر دندان شما تمیز شده است و بهتر است بهداشت دهان و دندان را بیشتر جدی بگیرید.

• دندان‌ها را به آرامی مسواک بزنید

از آنجایی که خونریزی خفیف پس از انجام بروساژ و جرم گیری شایع است تا چند روز از مسواک نرم استفاده کنید و دندان‌های خود را به آرامی مسواک بزنید.

• از نخ دندان موم زده استفاده کنید

دندان‌ها را باید حداقل دو بار در روز نخ بکشید. استفاده از نخ دندان پس از جرم گیری می‌تواند موجب تحریک لثه‌ها شود. حتی باعث خونریزی شود. به همین دلیل از نخ دندان موم زده استفاده کنید و این کار را به آرامی انجام دهید. علاوه بر صبح و شب، این کار باید پس از هر وعده غذایی یا میان وعده انجام شود. مخصوصاً زمانی که حس می‌کنید غذایی بین دندان‌ها گیر کرده است.

• قرقره آب نمک ولرم

برای تسکین لثه به ویژه بعد از وعده‌های غذایی سنگین، مقداری کمی آب نمک ولرم قرقره کنید. ممکن است تا مدتی دندان‌ها به غذاهای شیرین، چسبناک، سرد و گرم حساس شوند. آب نمک می‌تواند قرمزی و التهاب خفیف را کاهش دهد و تکه‌های غذا را از میان دندان‌ها بیرون بیاورد.

• محدود کردن استفاده از تنقلات

مراقبت از دندان‌ها صرفاً شامل مسواک زدن و نخ کشیدن نمی‌شود. داشتن یک رژیم غذایی متعادل نیز به سلامت دندان‌ها کمک می‌کند. بعد از غذا خوردن حتماً دهان خود را بشویید. از غذاهای شیرین و چسبنده کمتر استفاده کنید. مصرف غذاهای سفت را کمتر کنید. پس از جرم گیری برخی غذاها می‌توانند روند بهبودی را کند کنند. این غذاها شامل موارد زیر می‌شوند:

• غذاهای اسیدی مانند پرتقال و گوجه‌فرنگی
• غذاهای چالش‌برانگیز مانند استیک یا همبرگرهای بزرگ
• غذاهایی با تکه‌های کوچک که ممکن است در لثه گیر کنند، مانند آجیل یا ذرت بو داده

ایرفلو چیست؟

Airflow نوعی جرم گیری است که در آن از ترکیبی از آب، هوای فشرده و ذرات ریز پودر استفاده می‌شود تا لکه‌های روی دندان را که سفت شده و تغییر رنگ داده‌اند، از بین ببرند. معمولا از این روش برای نواحی استفاده می‌شود که دسترسی به آن‌ها دشوار است. ایرفلو همانند اسپری عمل می‌کند و فرایندی بدون درد است. علاوه بر این تا نود روز از دندان‌های شما حفاظت می‌کند.

از ایرفلو برای تمیز کردن چه لکه‌هایی استفاده می‌شود؟

از این روش برای از بین بردن لکه‌های قهوه، چای، تنباکو و… می‌توان استفاده کرد. با روش Airflow EMS می‌توان لکه‌های ناشی از حساسیت ژنتیکی را هم از بین برد. علاوه بر این، برای از بین بردن لکه‌های ایجاد شده توسط دارو نیز مؤثر است. از این روش هم برای بزرگسالان هم برای کودکان می‌توان استفاده کرد. ایرفلو برای از بین بردن جرم دندان‌های طبیعی، دندان‌های ترمیم شده، ایمپلنت‌ها و… نیز کاربرد دارد. اگر می‌خواهید دندان‌های خود را در مدت زمانی کوتاه تمیز کنید، بهتر است از ایرفلو استفاده کنید. این روش برای درمان و مدیریت بیماری لثه نیز مناسب است.

مزایای ایرفلو چیست؟

• بدون درد
• حذف پلاک، زردی تنباکو، لکه‌های سطحی روی مینای دندان و همچنین رسوبات نرم با کیفیت بالا و به شکلی مؤثر
• عدم آسیب به مینای دندان
• روشی ایمن
• کاهش سرعت تشکیل پلاک در آینده
• پیشگیری از تجمع رسوبات و سفت شدن آن‌ها
• مناسب برای تمیز کردن پروتزها و ایمپلنت‌ها
• تمیز شدن تمامی دندان‌ها در یک جلسه
• دارای اثر ضد باکتریایی
• از بین بردن کامل باکتری‌ها و اندوتوکسین ها
• روشن شدن دندان‌ها به اندازه یک الی دو درجه
• بازگرداندن رنگ سفید طبیعی به دندان‌ها

موارد منع استفاده از ایرفلو

این روش کاملا بی‌خطر است و تنها در صورت داشتن شرایط زیر بهتر است از آن استفاده نکنید:

• بارداری و شیردهی
• نازک شدن مینای دندان به دلایل مرتبط با افزایش سن یا افزایش ساییدگی
• پوسیدگی عمیق
• سن کمتر از ۱۲ سال

 نکاتی درباره ایرفلو

این روش جرم گیری دندان‌ها را سفید نمی‌کند. بلکه فقط پلاک‌هایی را که مینای دندان را پوشانده‌اند، از بین می‌برد. پس نباید انتظار داشته باشید پس از انجام این کار دندان شما رنگی غیرطبیعی به خود بگیرد.

این روش تنها برای از بین بردن رسوبات نرم کاربردی است. برای از بین بردن رسوبات سفت شده باید از روش‌هایی که پیشتر به آن‌ها اشاره کردیم، استفاده کنید.

این روش اثر موقتی دارد. با گذشت زمان دندان‌ها دوباره جرم خواهند بست و این روش جایگزین مسواک زدن و نخ دندان کشیدن نمی‌شود.

قیمت جرم گیری دندان

قیمت جرم گیری دندان به نوع جرم گیری که انجام می‌شود، تعداد جلسات آن و… بستگی دارد. ممکن است جرم گیری یک فرد در یک جلسه کامل شود. در حالی که فردی دیگر به دو یه سه جلسه نیاز داشته باشد. در هر صورت، هزینه‌ای که برای جرم گیری می‌کنید، بسیار کمتر است پر کردن دندان و فرایندهایی امثال این مورد است.

سخن نهایی

بهترین راه برای جلوگیری از خراب شدن دندان و بستن جرم، مسواک زدن روزانه و نخ دندان کشیدن است اما در عین حال بهتر است هر شش ماه به دندان‌پزشک مراجعه کنید و تا دو بار در سال دندان‌های خود را جرم گیری کنید. این روش جرم‌هایی را از بین می‌برد که شما نمی‌توانید با مسواک و نخ آن‌ها را از بین ببرید. در این مقاله به بررسی انواع جرم گیری، روش‌های انجام آن و سایر نکات مربوط به این کار پرداختیم. آیا شما هم تا کنون دندان‌های خود را جرم گیری کرده‌اید؟ لطفا نظرات، پیشنهادات و تجربیات خود را در بخش دیدگاه با ما در میان بگذارید.